Hadisat Gazetesi'ne göre Milli Mücadele'nin başlangıç devresi

Abstract

SAÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tez ÖzetiTezin Başlığı: Hadisat Gazetesine Göre Milli Mücadele'nin Başlangıç DevresiTezin Yazarı: brahim Eğilmez Danışman: Yrd. Doç. Dr. Orhan HülagüKabul Tarihi: 23.05.2006 Sayfa Sayısı: VI (ön kısım) + 312 (tez) + 5 (ekler)Anabilimdalı: Tarih Bilimdalı: Türkiye Cumhuriyeti TarihiMilli Mücadele basını olarak adlandırılan gazetelerin, Milli Mücadele Tarihinin aydınlatılmasında veMilli Mücadele dönemine dair çarpıcı bilgilere ulaşılmasında son derece önemli bir yeri vardır. MilliMücadele döneminde yayınlanmış olan gazetelerin hemen hemen hepsi hakkında, tek tek veya genelolarak kapsamlı bir şekilde hazırlanmış olan araştırmalar mevcut iken, Hadisat gazetesinin bu kapsamharicinde kaldığı tespit edilmiştir.Bu çalışmanın araştırma konusu, Milli Mücadele'nin başlangıç safhasında Türkiye dahilinde ve haricindemeydana gelen hangi mühim olayların Hadisat'ta yer aldığını, gazetenin bu gelişmelerden Türkkamuoyunu ne şekilde haberdar ettiğini ve nasıl etkilemeye çalıştığını belirlemek olarak ifade edilebilir.Bir gazetenin kamuoyu oluşturabilme fonksiyonuna ve mevcut kamuoyunu yönlendirebilme gücüne sahipolduğu bilinen bir husustur. Bu noktada bu çalışmanın gayesini şu şekilde ifade etmek mümkündür:a) Milli Mücadele'nin başlangıç safhası olarak adlandırılan mütareke döneminde, Türkiye ve Avrupa'dameydana gelen gelişmelerden hangileri Hadisat'ta yer almış ve bu gelişmeleri gazete nasıl aktarmıştır?b) Milli Mücadele'nin başlangıç safhasında meydana gelen olaylardan Türk kamuoyu nasıl etkilenmiş, neşekilde bir tepki vermiş ve bu noktada Hadisat'ın Türk kamuoyunu etkileme gücü ne düzeyde olmuştur?Başta stanbul olmak üzere Anadolu ve Avrupa'da yaşanan mühim gelişmeler, gazetenin öncelikli olarakgündemini meşgul eden temel konular olmuştur. Bu hususta tilaf Devletleri'nin siyasi ve askeri baskısıile ttihatçılarla ilgili yapılan tartışmalar arasında sıkışıp kalan ve işgaller karşısında da, memlekete sahipçıkma hususunda etkili bir tavır sergileyemeyen stanbul hükümetleri ve bu hükümetlerin faaliyetleri,Hadisat'ın sürekli gündemde tuttuğu ve dikkat çekmeye çalıştığı meseleler olmuştur. Bilhassa stanbul,Anadolu ve Türk milletinin mukadderatına yönelik harisane emeller ve planlar gözler önüne serilmiş vebağımsızlık konusunda ortak bir fikir birliğinin teşekkül etmesine gayret edilmiştir. Ayrıca sulhgörüşmeleri etrafında tekrar şekillenen Avrupa'nın durumu, bozulan Avrupa dengesini tekrardan kendimenfaatleri doğrultusunda kurmaya çalışan galip devletlerin faaliyetleri ve Bolşevizmi önlemekonusundaki girişimleri hakkında kamuoyunu bilgilendiren Hadisat, bu şekilde tilaf Devletleri'ninAvrupa'da sahneledikleri oyunları da kamuoyuna göstermeye çalışmıştır.Bu çerçevede yapılan çalışma sonucunda mütareke döneminde yaşanan gelişmelerin, Milli MücadeleHareketi'nin başlamasında son derece etkili olduğu ve milli meselelerin Türk kamuoyuna aktarılmasında,ülke menfaatlerinin sürekli olarak gündemde tutulması ve savunulmasında, milli birlik ve beraberlikduygusunun pekiştirilmesinde ve bağımsızlık için mücadele etme fikrinin önem kazanmasında, Hadisat'ınson derece müessir olduğu öne çıkmaktadır. Bu noktada gazetenin, ülke gündemini meşgul edenmeseleler hakkında Türk kamuoyunun bilinçlendirilmesinde ve aynı zamanda Türk milletinin haklıdavasının hükümete ve işgalci güçlere duyurulmasında da aktif bir rol üstlendiği gözlenmektedir. Budurum Hadisat'ın bir gazete olarak, gönülden ve yürekten verdiği destek ile Milli Mücadele azminin vekararlılığının sürekli olarak canlı tutulmasında önemli bir katkı sağladığı sonucuna ulaşmamızısağlamaktadır. Böylece Hadisat'ın, yayınlandığı döneme ait olaylara geniş bir perspektiften bakılmasında,kamuoyunun en çok tartıştığı veya tepki verdiği konuların öğrenilmesinde, belirli bir fikir ve gayeetrafında kendi toplumunu etkileyebilme ve yönlendirebilme gücünün ölçülmesinde önemli faydalarsağlayan bir yayın organı ve hatta başvurulması gereken önemli bir kaynak olduğu söylenebilir.Anahtar kelimeler: Mütareke Dönemi, stanbul Hükümetleri, Anadolu'daki Gelişmeler, Tehcir ve TaktilDavalarıV

Sakarya University Insitute of Social Abstract of Master?s ThesisTitle of the Thesis: The Beginning Stage of National Struggle According to HadisatAuthor: brahim Eğilmez Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Orhan HülagüDate: 23.05.2006 Nu. of pages: VI (pre text) + 312 (main body) + 5 (appendices)Department: Tarih Subfield: History of Turkish RepublicNewspepar called as the press of National Struggle have are extremely important in reaching remerkableinformation about national struggle period and enlightening the history of national struggle. Althoughthere have been comprehensive research both individiual and general on almost every newspaperpublished in the national struggle period, it has been determined that the newspaper Hadisat has been leftout of this scope.The research problem of this work can be defined as determining which important interior and exteriorevents at the beginning stage of national struggle took place on Hadisat, how the newspaper announcedthese events and how they tried to influence the Turkish public opinion. It is known that a newspaper hasthe power to form and influence public opinion. In this contex, it is possible to define the goals of thisresearch as:a) In the armistice period called as the beginning stage of national struggle, which developmentsin Turkey and Europe took place on Hadisat and how did the newspaper convey these developments?b) How was the Turkish public influenced by the events at beginning stage of national struggle, how theyreacted and what was the level of Hadisat?s influence at this point?mportant developments primarily in stanbul, Anatolia and Europe were the basic subjects whichoccupied the agenda of the newspaper. In this contex, stanbul governments pressed between political andmilitary pressure of the Allies and the arguments with with the committee of union and progress, theiractivities and their inability to carry an effective approach in protecting the country were the subjectsHadisat kept on the agenda and tried to attract attention to. Ambitious intentions and plans on the fate ofstanbul, Anatolia and the Turkish nation were displayed and effort was shown to form a unity of ideas onindependence. Moreover, Hadisat tried to display the tricks of Allies states in Europe by informing thepublic about the situation of Europe reshaping around peace talks, activities of winner states trying toestablish the spolied balance of Europe in accordance with their benefits and their atempts to preventBolshevizm.As a result of study in this contex, it is seen that in these developments were effective in the beginning ofNational Struggle Movement and Hadisat was highly effective in conveying national matters to theTurkish public, consolidating the feeling of national unity and solidarity, stressing the idea of struggle forindependence and defending and keeping the national benefits an agenda. At this point, it is seen that thenewspaper played an active role in informing the Turkish public about the agenda of the country andconveying the right claims of the Turkish nation to the government and occupation forces. This makes usconclude that as a newspaper, Hadisat contributed tremendously to refreshing the National Struggle souland determination with their sincere support. It can be said that Hadisat is a useful publishing organ andeven a must be aplied source in looking at the periodical events from a widw perspective, learning aboutthe most spoken and discuessed subjects and measuring the effect of a newspaper to influence the publicat a definite idea and aim.Anahtar kelimeler: Armistice Period, stanbul Governments, Developments in Anatolia, Cases of Murderand MigrationVI