Şerif Hüseyin isyanının Türk ve Arap kimlik inşa süreçlerindeki etkisinin analizi

Abstract

Osmanlı mparatorlugu'nun Arap cografyası ile ilgili olarak yapılan çalısmaların sayısı sonderece yetersizdir. Bu çalısma bu bölgeye olan ilginin son zamanlarda artmasının bir ürünüolarak literatürdeki boslugu doldurmaya yönelik atılmıs bir adımdır.Çalısmanın cevap aradıgı sorulardan birisi Osmanlı mparatorlugu'nun batı ulus devletinimodel alarak giristigi modernlesme hareketleri sonucunda ortaya çıkan yeni kimlikolusturma arayıslarının ve bunun bir sonucu olarak ortaya çıkan merkeziyetçi politikalarınınArap vilayetlerinde nasıl tesirler gösterdiginin ve bunların isyanda ve isyandan sonra ortayaçıkan isyan imajının olusumunda oynadıgı roldür.Çalısmanın cevap aradıgı bir diger soru ise isyan ve Arap milliyetçiligi arasındaki iliskidir.Üçüncü olarak ngiliz desteginin isyan sürecinde ne derece belirleyici oldugu çalısmanıncevap verdigi bir baska sorudur.Bu soruların cevaplarını ngiliz Arsivlerinden yapılan çalısmalarda dönemin Arap fikir vesiyaset adamlarının hatırat ve kitaplarında aramayı tercih ettik. Ya da imkanlar bizi bunamecbur etti.Bu çalısma, Osmanlı mparatorlugu'nun modernlesme baglamında benimsedigi merkeziyetçipolitikanın bölgedeki adem-i merkeziyet taleplerini artırdıgını göstermistir. Ayrıca, SerifHüseyin isyanı ile Arap milliyetçiligi arasında belirleyici bir iliski olmadıgını, milliyetçikimligin o dönemde bagımsızlıgı isteyecek derecede olgunlasmadıgını ortaya koymustur.Son olarak, ngiliz destegi olmaksızın bu hareketin basarıya ulasma sansının olmadıgı ortayaçıkmıstır.Anahtar Kelimeler: Arapçılık, Serif Hüseyin, Hicaz, Emperyalist Planlar

Works done on Arab zones of Ottoman Empire are very limited. This work is the product ofincreasing interests on Arab zones of Ottoman Empire, and it is an attempt to cover the gapin this area.One of the questions that this work tries to answer is how the centralization policy whichimplemented by Ottoman Empire is effected the Arab Vilayets, and what the effects of thispolicy on the revolt.Another question that this work will try to answer is to reveal the relations between Arabnationalism and the Sharif Hussein Revolt. Thirdly, this work aims to answer what the effectof English contribution on success of the revolt.I have preferred to answer these questions by using the books which has been written by thecontribution of English archive documents. And secondly, I have used the memories of theintellectuals and officials which have affected cruising of events or the opportunities that Ihave pressurized me to behave such.This work have revealed that the centralization policies adopted by Ottoman governmenthave risen the demands for decentralization and there is no relation between Arabnationalism and Sharif Hussein revolt. Thirdly, I have revealed that English contributions arevery decisive in successing of revolt.Keywords: Sherif Hussein , Arabism, Hijaz, mperial Ambitions