Kabakçı Mustafa isyanı ve yenileşme hareketlerine etkileri

Abstract

Kabakçı Mustafa ?syânı, yakınçağ baslarında Osmanlı Devleti'ni derinden etkileyenolaylardan biri olarak kabul edilir. Sultan III. Selim'in tahtan indirilmesine ve daha sonraöldürülmesine sebep olduğu için önemi inkâr edilemez. Aynı zamanda yenilesme sürecineetkisi bakımından da dikkate alınması gereken bir husustur.Kabakçı Vakası'nı baslatan en önemli etken Nizâm-ı Cedîd ordusunun kurulmasıdır. Bu yeniordunun olusturulması, yeniçerilerin tepkisine yol açmıstır. Kabakçı Mustafa önderliğindeayaklanan yeniçeriler, ?stanbul'da isyan çıkarmıslar ve Nizâm-ı Cedîd ordusununkaldırılmasına neden olmuslardır. Hatta bununla da yetinmeyerek Sultan III. Selim'i tahtanindirmislerdir. Rusçuk Âyanı Alemdar Mustafa Pasa'nın ?stanbul'a gelmesi ve padisahı tekrarbasa geçirmek istemesi sonucunda ise III. Selim'i öldürmüslerdir. III. Selim'in katledilmesiüzerine Alemdar Mustafa Pasa, Sultan IV. Mustafa'yı tahtan indirerek II. Mahmud'un padisaholmasını sağlamıstır.Osmanlı Devleti'nin dağılma devrinde mâruz kaldığı bu olumsuz olaylar silsilesi, biryenilesme hareketleri sürecinde olan devleti geri çekmistir. Öyle ki; hem ıslahatlardan verimalınmasına engel olunmus, hem de yeni gelismeler sağlanmasının önü tıkanmıstır. Neticedesorunlar çözülememis, aksine daha da artmıstır.Kabakçı Mustafa Olayı, III. Selim'in saltanatını sona erdirerek Nizâm-ı Cedîd ordusunun yokolmasına sebep olmustur. Bu durum, dönemin reformlarına önemli bir darbe indirmistir.Yenilesme hareketlerinin düzenli olarak sürdürülebilmesi için de Sultan II. Mahmud'unyeniçeri ocağını kaldırmasına kadar beklenilmek zorunda kalınmıstır.Anahtar Kelimeler: Sultan III. Selim, Nizâm-ı Cedîd, Kabakçı Mustafa, Yenilesme.

The rebellion of Kabakcı Mustafa is considered as one of the most important events thataffected deeply Ottoman Empire. It is diffucult to deny its importance because this rebellioncaused Selim III to be killed and to lose his sovereign?s throne. Mean while, this revolt iscrucial since it started the process of revolution in Ottoman Empire.Nizâm-ı Cedîd, established by Selim III is the most important cause of Kabakcı Mustafa?sriot. This revolution in Ottoman State caused janissaries to irritate. The janissaries with theirvanguard, Kabakcı, rebelled in ?stanbul and this riot gave rise to Nizâm-ı Cedîd to beabolished. At the same time, these soldiers (janissaries) finished Sultan Selim?s sovereign?sthrone. When Ruscuk Delegation, Alemdar Mustafa Pasha, came to ?stanbul in order to helpSelim III be Sultan, janissaries killed Sultan.After being killed of Sultan Selim, Alemdar Mustafa Pasha caused Sultan Mustafa IV tolose his sovereign?s throne and provided Mahmud II to get throne.This process of negative events in the dissolving term of Ottoman Empire brought aboutOttoman State to stop improvement. So that, this case didn?t enable to continue reforms andnew improvements. Thus, many new diffuculties and problems appeared.In order to continue the orderly revolution movements, it was necessary to wait theabolishing of janissary army by Mahmud II.Keywords: Sultan Selim III, Nizâm-ı Cedîd, Kabakcı Mustafa, Reforms.