Osmanlı Devleti'nde sultan IV. Murad dönemi yeniçeri isyanları(1623-1640)

Abstract

IV. Murad dönemi, Osmanlı mparatorlugu'nun en zor ve karısık dönemlerinden biridir.Bu dönemi zor yapan özellikler; IV. Murad'ın çocuk yasta ve agabeyi II. Osman'ınkatlinden çok kısa bir süre sonra tahta çıkması, annesi Kösem Sultan'ın vesayeti altındaolması ve O'nun devlet yönetimine müdahalesi, Abaza Mehmet Pasa'nın isyanı veBagdat'ın ran tarafından isgali yanında en önemli zorluk Yeniçerilerin isyanları olarakgörülmektedir. IV. Murad'ın saltanatının ilk yıllarında ve çocukluk çaglarında çıkan buisyanlar devleti çok müskül durumlara düsürmüstür. IV. Murad bütün bu problemleriasarak ve basıbozuk askerleri yola getirerek görkemli zaferler kazanmayı basarmıs vebozulan devlet düzenini yeniden kurmustur. ste bizim bu çalısmamızdaki amacımız; bubozuk yapının sebeplerini arastırmak ve bu bozukluklara ragmen yeniçerilerin nasılgüçlü ve itaatkâr asker haline geldigini ortaya koymaktır. Bu baglamda çalısmanınamaçlarını su sekilde ifade etmek mümkündür:a) Yeniçeri Ocagı'nın bozulma sebeplerini ve Yeniçeri syanlarınınsebeplerini ortaya koyarken görünür sebeplerin perde arkasını incelemek veisyanlarda tek sorumlunun Yeniçeriler olmadıgını ortaya koymak?b) IV. Murad dönemi, Yeniçeri isyanlarının en siddetli sekilde yasandıgı birdönem olmasına ragmen nasıl olup da devletin toparlandıgı, Yeniçerilerinitaat altına alınarak büyük zaferler elde edilebildigini göstermektir?Bu sorulara cevap ararken genis bir literatür taraması yapılmıstır. IV. Murad devrinianlatan Osmanlı Tarihi yazarlarının eserleri incelenmistir. Bunların dısında digerOsmanlı Tarihi arastırmaları, ansiklopedi maddeleri, kitaplar ve makaleler taranmıstır.Bu çerçevede yapılan arastırma sonunda IV. Murad devrinde çıkan Yeniçeriisyanlarında devlet adamları ve ulemanın önemli bir rolü oldugu, yeniçerileri kendiçıkarları dogrultusunda yönlendirdikleri söylenebilir. Sonuç olarak bu çalısmaylaYeniçeri syanlarına farklı bir bakıs getirilmeye çalısılmıstır.Anahtar Kelimeler: IV. Murad, Yeniçeri, syan

IV. Murad?s Term, it?s one of the most difficult an confusion terms of Otoman Empire.Special features that make difficult this term; it?s seemed that the most importantdifficult is the Rebellion of Janissary beside. IV. Murad was too young, his elderbrother, II. Osman was killed and a short time later he was the Sultan. He had to obeyagainst his mother Kösem Sultan?s will her interference to the management because ofhis young age. The Rebellion of Abaza Mehmet Pasha and the occupation of Bagdat byran. These rebellions took place in the first years of his sultanate had relinquished thegovernment against the very difficult stations IV. Murad had solved all these problems,ordered the left unlettered soldiers and succeeded to win the splendid victories. And hehad refunded the government system.My a im in this work;a) To search the reasons of this destroyed system, to find out; how strong andobedient of Janissary?s in spite of these destroyed systems?b) The spoilt reasons of the Janissary home, the reasons of Janissary?srebellions, the other reasons that were at the back scene?A very big search had been made to find out the answers of these questions. All kinds ofboks, encyclopaedia?s, articles about Otoman Empire had been examined carefully. Inthis respect, it can be said that the findings of the study have quite important practicalimplications.Keywords: IV. Murad, Janissary, Rebellion