Branş değişkeni açısından ilköğretim denetçi yeterliklerine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşleri (Sakarya ili örneği)

Abstract

Bu araştırma ile branş ders denetiminde karşılaşılan sorunları tespit etmek ve bu sorunlarınçözümüne alternatifler ve çözüm yolları üreterek denetimin en önemli amacı olan düzelticiçalışmaların yapılmasına katkı sağlamak amaçlanmıştır. Denetçi yeterliliklerinin denetçi veöğretmen aynı branşta ve farklı branşta iken ne düzeyde olduğu, denetçi yeterliliklerinin denetçi veöğretmen görüşlerine göre farklılaşmanın olup olmadığı ve denetçi yeterliliklerinin kişiseldeğişkenlere göre anlamlı olarak faklılaşıp farklılaşmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır.Araştırma tarama modeli ile yapılmıştır. Verilerin toplanmasında Başar (2001:208), tarafındangeliştirilen, denetçi yeterlilikleri anketinin ders denetimi yeterliliklerine ilişkin bölümü kullanılmıştır.Araştırmanın evrenini, Sakarya li Merkez lçesinde bulunan 12 merkez ilköğretim okulunda görevli 644branş öğretmeni ve teftiş kurulunda görevli 31 denetçi oluşturmaktadır. Araştırmada denetçilerin tamamıve yansız örnekleme yöntemine göre belirlenen 150 öğretmen araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırmanınalt problemlerini yanıtlamada kullanılmak üzere ihtiyaç duyulan veriler, denetçi ve öğretmenlerden anketyolu ile toplanmış, toplanan veriler bilgisayar ortamında SPSS paket programı yardımıylaçözümlenmiştir. Araştırmanın birinci alt problemini oluşturan, lköğretim Denetçilerinin KendiBranşlarındaki ve Farklı branşlardaki öğretmenleri denetlemedeki yeterliklerinin ders denetimibakımından ne düzeyde olduğunu belirlemek üzere frekans ve yüzde analizi, ikinci alt problem olan,Denetçi yeterliklerinin denetçi ve öğretmen görüşleri bakımından anlamlı olarak farklılaşıpfarklılaşmadığını belirlemek üzere bağımsız örneklem t- testi, üçüncü alt problem olan, denetçiyeterliliklerinin, Öğrenim, hizmet içi eğitime katılma durumu ve Kıdem değişkenleri bakımından anlamlıolarak farklılaşıp farklılaşmadığının tespiti amacıyla da ikili gruplarda bağımsız örneklem t- testi, ikidenfazla gruplarda tek yönlü varyans analizi teknikleri kullanılmıştır.Denetçiler, denetledikleri öğretmenlerle aynı veya farklı branşta olmalarının kendileri için bir yetersizlikolmadığını düşünüyorlar. Öğretmenler branşları aynı olduğunda denetçileri yeterli görmektedirler.Denetçi yeterlilikleri denetçilerin öğrenim durumları ve hizmet içi eğitimleri ile doğru orantılı olarakartmaktadır. Ancak, branşların farklı olduğu durumlarda öğrenim durumu ve hizmet içi eğitim almışolmaları denetçilerin ders denetimine ilişkin yeterliliklerinde bir fark yaratmamaktadır.Araştırma sonucunda aynı veya faklı branşlar da olmaları denetçiler açısından yetersizlik olarakgörülmediği ancak öğretmenler açısından faklı branşda olmalarının yetersizlik olarak görüldüğü sonucunaulaşılmıştır. Öğrenim durumları ve hizmet içi eğitimlerinin yeterlilikleri ile ilgili önemli değişkenlerolduğu ortaya çıkmıştır. Araştırma sonucunda yapılan önemli öneriler şunlardır; Denetçiler branşlaşmayoluna gidilerek hizmet içi eğitimden geçirilebilir. Denetçilerin görev alanları ile ilgili düzenlemeleryapılabilir. Denetçilerin görev alanları net bir şekilde ayrılabilir. (Soruşturma, ders denetimi vb.)Eksikgörülen branşlarda yeni denetçiler alınabilir. Denetçiler; belli alanlarla ilgili eksiklerinin giderilmesibakımından lisansüstü çalışmalara yönlendirilebilir.Araştırmadan elde edilen bulguların Türkiye'deki eğitim kurumlarında denetimin en önemli amacı olandüzeltici çalışmaların yapılmasına katkıda bulunacağı umulmaktadır.Anahtar kelimeler: Ders denetimi ,Denetçi yeterlilikleri, düzeltici çalışma.

In this research it is aimed to detect the problems faced in branch lesson inspection and byproducing alternatives and solutions to these problems, contribution to correcting studies, whichare the most important aim of inspection, is targeted. It is tried to detect what the levels ofinspector and teacher sufficiency are from the same or different branch, whether the inspectorsufficiency differs according to inspector and teacher opinion and whether the inspectorsufficiency differs meaningfully according to personal variables.The research is carried out by scanning method. In the collection of data the section about thelesson inspection sufficiency of the inspector sufficiency survey is used which was developedby Başar (2001:208). The research is based on the 644 branch teachers who are working in 12different primary schools in Sakarya city centre and 31 inspectors assigned to inspectioncommittee. In the study all of the inspectors and 150 teachers, who are determined by impartialsampling method, are included. Data needed to answer the sub problems of the research iscollected by surveys handed out to inspectors and teachers; the data collected is analyzed byusing the SPSS program in a computerized environment. To identify the sufficiency of primaryschool inspectors in inspecting teachers both in their branches and in different branches from thepoint of lesson inspection which forms the first sub problem of the study, frequency andpercentage analysis; to identify whether there is a meaningful difference in inspector sufficiencyfrom the point of inspector and teacher view forming the second sub problem of the study,independent sample t-test; to identify whether there is a meaningful difference in inspectorsufficiency from the point of education, in service training attendance and seniority variableswhich is the third sub problem of the study, independence sample t-test in groups of two, oneway variance analyses technique is used.Inspectors think that being in the same or different branch with the teachers they inspect is notan insufficiency. Teachers accept inspectors sufficient if only they are in their branch. Inspectorsufficiency increases directly with the educational status and in service training. However,education and in term training creates a difference connected with the inspectors lessoninspection when their branches are different.The result of the study showed that being in a different branch is not accepted as aninsufficiency by inspectors, where as the teachers see it as an insufficiency. Educational statusand in service training appear to be important variants. The important suggestions as a result ofthis study are listed as follows: inspectors may have in service training in order to specialize inbranches. Inspectors? duty areas may clearly be defined. (Investigation, lesson inspection etcâ ¦)New inspectors may be employed in needed branches. Inspectors may be encouraged for masterstudies to improve their weak areas.From the findings of this study it is hoped to contribute to corrective studies which is the mostimportant aim of inspection in the educational institutions in Turkey.Keywords: lesson inspection, inspector sufficiency, corrective study.