Türk dili kökenli kişi adlarının yapısı

Abstract

Kişi adları pek çok yerli ve yabancı araştırmacının ilgisini çeken bir konudur. Bualanda yapılan çalışmaların büyük bir kısmı ad verme geleneği, adların sözlüğüşeklindedir. Yapılan çalışmalarda kişi adlarının dil incelemesine çok değinilmemiştir.Bu alanda son yıllarda yapılmış yüksek lisans ve doktora tezleri dikkati çekmektedir.Bu çalışmada kişi adlarının dil incelemesine önem verilmiştir. Çalışma bu alanadikkat çekecektir. Çalışmada Türkçe kökenli kişi adları üzerinde durulmuştur. Kişiadları değişik açılardan öncelikle de yapılarına göre sınıflandırılmıştır. Kişi adlarıyapılarına göre tek kelimeden oluşanlar, birleşik kişi adları ve tamlama halindebulunan kişi adları olmak üzere üçe ayrılmıştır.Bu incelemede kişi adlarında dahaçok, birden fazla kelimeden oluşan kişi adlarının kullanıldığını ortaya koymuştur.Son yıllarda ikili isim vermenin yaygınlığı ile bu veri örtüşmektedir.Çalışmada ikinci olarak kişi adlarının ekleşme şekilleri incelenerek yaygın kullanılanekler tespit edilmiştir. Bu eklere baktığımızda fiillere gelen yapım eklerininfazlalığını görüyoruz.Son olarak kişi adlarının kök şeklinde olanları tespit edilmiştir. Bu bölümün sonundakişi adlarının eserlerdeki yerleri verilmiştir.Yapılan incelemeler sonucunda kişi adları konusunun araştırmacılar için önemliolduğu kanaati oluşmuştur. Bu alanda yapılan çalışmaların daha faydalı olması içinincelemelerin eser eser yapılmasının yararlı olacağı fikrindeyiz.Anahtar Kelimeler : Kişi Adları, Tarihî ve Çağdaş Şiveler, Türkçe Kökenli Adlar

Personal names is a very interesting subject that attracts the attention of manyresearchers. Some of the researches that have been made on this subject are in theshape of giving names and dictionaries of names. In the researches that have beenmade, the linguistic side is mostly obmitted. So the recent researches on this subjectare arousing interest.İn this work a great importance is given to the personal names. The research isclassified in different aspect. This situation has proved that personal names have beenconsisting of two words. In the recent years statistics this fact is proved by the twonamedchildren.As a second research in the work the mostly used suffixes have been found out. Whenwe look at these suffixes we see that three are specific ones.Lastly it is found out that some names are only in origins. At the end of this part thesituation of the personal names in the works have been shown.At the end of the researches the importance of this subject has been made visible. Sothat the researches on this subject can be more useful, we are in the opinian that itcould give better results if the researches are made work by work.Key words : Personel Names, Historical and Contemporary Accent, Names WithTurkish Origins