Avrupa birliği sürecinde Türkiye'de Alevilik

Abstract

90'lı yıllardan itibaren Türkiye'de yüksek sesle tartısılmaya baslanan Alevilik konusu özellikle ABKomisyonunun Haziran / 1998 tarihinde yaptığı Cardiff Zirvesi'nin ardından Türkiye hakkında hazırladığı?lerleme Raporlarından sonra ayrı bir önem kazanmıstır. Bu bağlamda Avrupa Birliği süreci ve Alevilerinistek ve talepleri arasında üzerinde çalısmaya değer iliskiler saptanmıstır. Bu çalısma `Avrupa BirliğiSürecinde Türkiye'de Alevilik' konusunu içermektedir.Konu iki yönlü bir durum arz etmektedir. Bir yönüyle Türkiye'de uzun bir tartısma geçmisine sahip olanAleviliğin tanımlanması girisimidir. Geçmis teolojik birikimi ve modern paradigmalar arasında sıkısanAlevilik, tanımlanma konusunda tanım yapan otoritenin baskısı altında bırakılmaktadır. ?kincisi ise bukavram Osmanlının son dönemlerinde baslayıp Avrupa Birliği üyesi olma yolunda müzakerelere baslayan vebu yönüyle modernlesme idealini gerçeklestirmeye çalısan Türkiye'nin modernlesme ve Batılılasma yolundaönemli bir kavram halini almıstır. Bu yönüyle Alevilik ve Aleviler batıyla entegrasyon girisimlerinin deproblemli kavramını ve grubunu teskil etmektedir.Bu problemin iki temel kaynağı vardır. Birincisi Alevi örgütlenmesinin Aleviliğe yükledikleri anlam ve buanlamın içine sıkıstırılmıs geçmis ideolojik yaklasım tarzları, ikincisi ise Avrupa Birliğinin bu sorunadısardan bir otorite olarak müdahalesidir. Bu müdahale bir yandan Alevilerin daha fazla talepkar olmalarınaneden olurken, diğer yandan ise siyasal iktidarın reformlar yoluyla konu hakkında devlet politikasıüretmelerine neden olmaktadır. Bu noktada Alevilerin bu süreçte istek ve talepleri önem kazanmaktadır.Avrupa Birliği sürecinden öncede Alevilerin dile getirdikleri ve bu süreçle birlikte siyasi otoritenin dikkatealmak zorunda kaldığı talepler Alevi kimliğinin tanınması, Temel Hak ve Hürriyetler noktasında Aleviliğinalanının genisletilmesi, zorunlu din dersleri ve Diyanet ?sleri Baskanlığının statüsü konusundayoğunlasmaktadır.Tam bir görüs birliği olmasa bu gün Aleviler Alevi kimliğinin tanınmasını, Siyasal temsilde ve Sosyal hayattadaha fazla temsil imkanının sunulmasını, din derslerinin kaldırılmasını yahut seçimlik hale getirilmesini,diyanette Alevilerin de temsil edilmesinin veya Diyanetin kaldırılmasını, cemevlerinin ibadethane olarakresmi makamlarca tanınmasını talep etmektedirler. Bu talepler Avrupa Birliği Türkiye ?lerleme Raporlarındada ifade edilmektedir.Anahtar kel imeler: Alevilik, Alevi Örgütlenmesi, Avrupa birliği, Avrupa Birliği Türkiye ?lerlemeRaporları

Alewites issue, which was soundly had started to discuss as from 90?s in Turkey especially after EuropeanCommission had appointed and carried out Progress Reports about Turkey at the Cardiff European CouncilJune 1998. in this context, important relations which is valuable determined between integration process toEuropean Union and Alewites wishes and requests.Topic has two faces situation. On the one hand the problem of defining Alewites that had a big controversy inTurkey agenda. Alewites which was caught with past theological background and modern paradigms had putunder impression of defining authority. On the other hand that conception of Alewites had placed to animportant position is that come from last decades of Ottomans to Turkey?s negotiations at the way ofEuropean Union Membership. From that point Alewites and ?Alewites issue? became trouble matter andgroup of enterprises of integration with West.There are two sources of this problem. First one is that Alewi organizations? had gave to meaning of Alewitesand their past ideological methodology of approach in that meaning and second is intervention of EuropeanUnion. That intervention on one side had got to be Alewites more and more insistent. On the other has gotproduced official policy by the way of governmental reforms. At this last point wishes and requests ofAlewites had gain to importance.Requests of Alewites, which they have reveal before the process of European Union and had taken in toaccount with this process by the political Authority are intensifying on the recognizing Alewites identity,taking bigger place to Alewites about basic rights and freedoms, compulsive religious courses and position ofthe Turkish Religious Affairs (Diyanet ?seleri Baskanlığı).Today there is no common ground about Alewites but Alewites have demand to recognizing Alewitesidentity, more possibility of representation social and political, canceling religious courses or becomingoptional, canceling Religious Affairs or taking account Alewites at the Religious Affairs and lastly theyrequests that Religious Places (Cemevi) should be open to prayer by the Official Authority. That requests hadbeen expressed on the European Union progress reports.Keywords: Alewites, Alewi Organization, European Union Progress Reports