14. yüzyıl anadolu türkçesinde ikileme -sayıca eş heceli kelimelerde-

Abstract

Türk dilinde ikilemeler konusu, bir çok dilbilimci tarafından ele alınmıstır. Ancak bukonuyu ele alan dilbilimcilerimizin görüslerinde farklılıklar oldukça fazladır. Gerekikilemelerin isimlendirilmeleri gerek de sınıflandırılmaları hususunda farklı görüslermevcuttur. Prof. Dr. Osman Nedim Tuna'ya gelene kadar ikilemeler konusunda söylenenlerbirbirinin tekrarı olmaktan ileriye gidememistir. Daha sonraki zamanlarda bu çalısmanınyolunda bir takım çalısmalar olmasına rağmen aynı derinliğe erisememistir. Bu çalısmada,ikilemelerdeki kelimelerin fonetik yapı özelliklerine göre sıralandıklarını tespit eden vedeğismez ünsüz dizisini bize sunan Tuna'nın önderliğinde, 14.yüzyıl Türkçesindekiikilemeler tespit edildi.Bu amaçla hazırlanan çalısma ?es hece sayısına sahip ikilemeler? baslığı altında iki anabölümden olusmaktadır. ?Kelime Tekrarı ?le Olusan ?kilemeler? ve ?Farklı KelimelerleOlusan ?kilemeler? bölümlerinin her ikisinde de ikilemeler, bağlaçlı ve bağlaçsızkullanımlarına göre tasnif edilmistir. Aynı zamanda ikilemelerin bağlaçlı ve bağlaçsızsekillerinin altında alıntı ya da Türk Dili asıllı kelimelerden meydana geldikleribelirtilmistir.Bağlaçların ikileme yapısının fonetiğini etkileyip etkilemediği hususunda tespitleryapılmıstır.Bu çalısmadaki amaç,14. yüzyıl Türkçesi misal gösterilerek, bu yapıların altında yatanfonetik hazinenin geçmiste de mevcut olduğunu gözler önüne sermektir.

The situation of hendiadyoin have been teken up from several language scientist but thesescientist have different opinions about its style. Besides there are lots of different point ofviews neither entitling nor classiying of hendiadyoin. The comments about hendiadyoin hadnever slipped out from similarity until it came to Prof.Dr.Osman Nedim Tuna. After thattime the situation has been studied by different people but nobody have reached deepmeaning like Prof.Dr.Osman Nedim Tuna.?n this thesis, I?m trying to make firm the hendiadyoin in 14.century, on the ushering ofProf.Dr. Osman Nedim Tuna who was made firm that the words in hendiadyoin is rankingby their sound features.This thesis has two main parts under heading hendiadyoins whichhave same syllable numbers. First part; hendiadyoin is formed with repeating words, secondone; hendiadyoin is formed with different words. Both of them are classified by using withconjuction anda with non conjuction. Neverthless, reportedly two styles of hendiadyoinoccur from original Turkish language words and quoted and also stabilizations are made. ?fconjuctions effect the sound structure of hendiadyoin favorurable or not.The aim of this thesis is showing the excellence of treasure of sound under hendiadyoin?sstructure in the past like today.