Araştırma alanımızı oluşturan Sakarya, Marmara Bölgesi’nin Çatalca- Kocaeli Bölümünde yer alır. Doğudan Düzce, Bolu, Güneyden Bilecik, Bursa, batıdan Kocaeli, kuzeyden ise Karadeniz ile çevrilmiştir. Tarihi çok eskilere dayanmayan şehir, il statüsünü kazandığı 1954 yılından, 2000 yılına kadar geçirdiği 45 yıllık dönem içinde, üç kat nüfus artışı göstererek, Türkiye nüfus artışı ile paralel seyir izlemiştir. Bu çalışmanın amacı, ülkemizdeki nüfus hareketliliğini ortaya koymak açısından iyi bir örnek oluşturabilecek Sakarya’yı ele alıp değerlendirmektir. Nüfusun hem sayısal özellikleri, hem de sosyal ve ekonomik özellikleri değerlendirilmiştir. Birinci bölümde nüfusun zaman içerisindeki değişimi ele alınmış, Cumhuriyet öncesi ve sonrası olarak incelenmiştir. Cumhuriyetten önceki nüfus özellikleri değerlendirildikten sonra, Cumhuriyet sonrası Sakarya’nın il stasü kazandığı 1954 yılı öncesi ve sonrası olarak incelenerek, sayım dönemleri arasındaki gelişimi değerlendirilmiştir. Bu aşamalardan sonra, Sakarya’nın sahip olduğu nüfusun sosyal ve ekonomik özellikleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Nüfusun eğitim durumu, yaş ve cinsiyet yapıları değerlendirilmiş, Sakarya’nın ekonomik yapısını ortaya koyabilmek amacıyla sahadaki çalışma çağı nüfusun sektörel dağılım incelenerek, nüfusun hangi iş kollarında çalıştığı ve işsiz nüfusun yapısı değerlendirilmiştir. İkinci bölümde, nüfus hareketliliğin oluşturan etmenler olan doğumlar, ölümler ve göçler ele alınmıştır. Bu bölümde sahadaki nüfus artışında en çok göçler konusu ön plana çıkmıştır. Gelen nüfusun miktarı ve geldikleri iller tespit edilerek sahanın nüfus çekmesini sağlayan etkenler ortaya konulmuştur.
Our research area Sakarya takes part in Çatalca-Kocaeli Section of Marmara Region. It is surrounded with; in the north Blacksea, east Düzce, Bolu, south Bilecik,Bursa and west Kocaeli. The city which has an old history becomes a county in 1954. since that time to 2000 Sakarya trebled its population parallel with the increase in Turkey's population. The main aim of this study is to assess Sakarya as a model which can show the changes in population of Turkey. Both numerical characteristics and social-economical characteristics were assessed together. The change in population was analysed at fist part as before republic and after republic.First the characteriistics of population before republic was assessed. Then the growth between celsuses in after republic period was assessed by analysing Sakarya as before 1954 and after 1954.After these stages,social and economical characteristics of Sakarya's population presented.To present Skarya's economicalstructure, the working population's secturial diffuse analysed and in which sphere of action are they in determined.Non-working polpulation's structure assessed. Second part is about presenting the main effects, borns,deaths and immigrations, of population movement. At this part effects of immigration over the increase of population was processed. To show the effects of immigration, the incoming population and where they came identified.