İlköğretim 6. sınıf Sosyal Bilgiler dersi programında yer alan Türkiye'miz ünitesinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi

Abstract

Sosyal Bilgiler dersinin temel amacı, öğrencilere önemli sosyal beceriler kazandırarak onların toplumsallaşmalarını sağlamak ve onları iyi birer vatandaş olarak yetiştirebilmektir. Bu nedenle ilköğretim okullarında, Sosyal Bilgiler öğretiminden en üst düzeyde yararlanabilmek için etkili bir öğretimin gerçekleştirilmesi gerekir. Bu amaçla yapılan bu araştırmanın temel problemini; ilköğretim 6.sınıf Sosyal Bilgiler dersi programında yer alan Türkiye’miz ünitesinin amaç, içerik, öğretme-öğrenme ve değerlendirme süreçleri açısından var olan durumu nedir? Ve bu ünitenin amaçlara uygun, daha etkili ve daha yararlı bir şekilde işlenebilmesi için öğretmenlerin geleceğe yönelik önerileri nelerdir? Soruları oluşturmaktadır. Böylece sınırlandırılmış bir konudan yola çıkılarak mevcut öğretim programının yeterliliği belirlenmeye çalışılmıştır. Betimsel nitelikte olan bu çalışmada öncelikle konuyla ilgili literatür taranmış, ardından bu literatüre ve uzman görüşlerine dayalı olarak veri toplamak amacıyla öğretmenler için, anket hazırlanmıştır. Araştırma 2005–2006 eğitim-öğretim yılında Şanlıurfa il merkezinde ve Birecik ilçesinde bulunan ilköğretim okullarında 6.sınıfta görev yapan Sosyal Bilgiler branş öğretmenleri üzerinde gerçekleştirilmiştir.Son aşamada ise uygulamanın sonucunda elde edilen verilerin yorumlanması yoluna gidilmiştir.Anketlerin %100 oranında geri dönüşü gerçekleşmiştir.Bu araştırma beş bölümden oluşmaktadır.Birinci bölümde Sosyal Bilgiler dersinin yeri ve önemi, Sosyal Bilimler ve Sosyal Bilgiler öğretimi,Sosyal Bilgiler programı ve ögeleri, ikinci bölümde Sosyal Bilgiler öğretiminin Dünyadaki ve Türkiye’deki tarihi gelişimi, ülkemizde zorunlu eğitimin tarihi gelişimi ve ülkemizin Sosyal Bilgiler öğretimine yaklaşımı ile ilgili kuramsal bilgiler verilmiştir.Üçüncü bölümde ilgili araştırmalar yer almaktadır.Dördüncü bölümde araştırmanın gerçekleştirilmesinde izlenen çalışmalar açıklanmıştır. Burada araştırmanın yöntemi, modeli, evreni, örneklemi, verilerin toplanması, çözümlenmesi ve yorumlanmasına yer verilmiştir.Beşinci bölümde öğretmenlerin kişisel özelliklerle ilgili bilgilerine, öğretmenlerin, ilköğretim 6. sınıf Sosyal Bilgiler dersi programında yer alan Türkiye’miz ünitesinin varolan durumuna ilişkin görüşlerine yönelik bulgu ve yorumlara ve geleceğe yönelik önerileriyle ilgili bulgu ve yorumlara yer verilmiştir.Son olarak da bulgulara dayalı olarak elde edilen sonuçlara ve bu sonuçlar ışığında yapılan önerilere yer verilerek tez çalışması tamamlanmıştır. Uygulanan veri toplama aracı, kişisel bilgileri içeren dört soru ile, ilköğretim 6. sınıf Sosyal Bilgiler dersi programında yer alan Türkiye’miz ünitesinin var olan durumuna ilişkin kırk iki soru ve geleceğe yönelik önerilerle ilgili onsekiz sorudan oluşmaktadır.Veri toplama aracının araştırmada geçerliliğinin ve güvenirliğinin sağlanmasına özen gösterilmiştir. Araştırmada toplanan bilgilerin işlenmesi ve tüm istatistiksel çözümlemelerde SPSS( Statistical Package for the Social Sciences) paket programından yararlanılmıştır.Veriler, frekans ve yüzdeliklerinin yanı sıra x ²(Ki-Kare)tekniğine göre çözümlenmiş, değişkenler arasındaki ilişkinin miktarını belirlemek için ‘‘C’’ değerleri hesaplanmıştır.Değişkenler arasındaki ilişkinin anlamlılığının test edilmesinde P<0.05 güven düzeyi benimsenmiştir.Yapılan veri analizlerinden ve istatistiksel çözümlemelerden sonra şu sonuçlara ulaşılmıştır:1.Öğretmen görüşlerine göre değerlendirilen ilköğretim 6. sınıf Sosyal Bilgiler dersi programında yer alan Türkiye’miz ünitesi genelde yararlı ve uygundur( % 57.8 ).2.İlköğretim 6. sınıf Sosyal Bilgiler dersi programında yer alan Türkiye’miz ünitesi amaç, içerik, öğretme-öğrenme süreçleri ve değerlendirme ögeleri açısından yeterli ölçüde etkili ve uygun değildir.Bu durumda program değerlendirme ve geliştirme çalışmaları ile ilgilenen tüm uzman ve araştırmacılar tarafından, daha verimli,başarılı,etkili ve faydalı bir eğitim-öğretim için ilköğretim 6. sınıf Sosyal Bilgiler dersi programında yer alan Türkiye’miz ünitesi, programın dört temel ögesi yönünden incelenmeli, değerlendirilmeli, geliştirilmeli ve bu çalışmaların devamlılığı sağlanmalıdır.Ayrıca Sosyal Bilgiler branş öğretmenlerinin program ve ünite hakkındaki gelişmeleri takip edebilmeleri için daha sık hizmet içi eğitim programlarının düzenlenmesi ve özendirici ve teşvik edici yasal düzenlemelerin yapılması önerilmektedir.

The main purpose of the Social Studies course is to gain students important social skills to help their socialization and to train them as a good citizens. For that reason, an effective teaching should be realized in primary schools to benefit from Social Studies course at maximum level. For this pupose the main problem of this study includes: What is the present situation of “Turkiyemiz” unit in terms of aim, content, teachinglearning and evaluation processes? What is the recommendation of teachers on teaching this unit more effectively and properly to the aims. Evalution of present program is being tried to make via limited topic. In this descriptive study fisrtly literature was scanned related to topic, then a questionnaire was prepared based on literature and experts opinions to collect data. Study was realized to Social Studies Teachers who taught at 6th grade in 2005-2006 instruction year in Şanlıurfa provincial centre and Birecik. Finally data were interpreted which were collected from teachers. Questionnaires were returned at %100 level. This study has five sections. Place and importance of Social Studies course, Social Sciences and Social Studies teaching, Social Studies Program and its elements takes place in section one. In the second section, there is theoretical information about historcial development of Social Studies teaching in the world and Turkey, historical development of compulsory education in our country and approach of our country to Social :Studies teaching. Related researches takes place in section three. In fourth section followed studies are explained in realizing research. Research method, sample, collecting and analyzing data are mentioned in this section. Pesonel information of teachers, findings and iterpretation about teachers opinions and recommendations on Turkiyemiz Unit which takes place in 6th Grade Social Studies Program is explained in fifth section. Finally thesis study is completed by mentioning results which based on findings and recommendations which based on results. Applied data collection instrument consists of four personel information questions, fourty two questions about present situation of Turkiyemiz unit which takes place in 6th grade Sociakl Studies Course Program and eighteen questions about recommendations fort he future. Providing validity and reliability of the data collection instrument is considered. SPSS ( Statistical Package for the Social Sciences) program was used for processing collected research data and all statistical analysis. Data was not only analyzed through frequency and percentages but also analyzed through x square (x²) technique. ‘‘C’’ (contingency) values were calculated for defining relations between variables.P<0.05 reliability level was accepted for testing mean between variables. After analyzing data and statistical analysis these results were reached: 1. Turkiyemiz unit which is evaluated by teachers views and which takes place at 6th grade Social Studies course program is useful and appropriate in general (%57.8). 2. Turkiyemiz unit which takes place at 6th grade Social Studies course program isn’t effective and suitable in terms of aim, content, teaching- learning process and evaluation elements. Turkiyemiz unit which takes place at 6th grade Social Studies course program should be evaluated and developed by all researhers and experts who are interested in program evaluating and developing in terms of four dimensions of the program for more fruitfull, successful, effective and useful instruction. Also inservice training programs should be organized for Social Studies teachers for making them aware of innovations in programs and units. Incentive and encouaring legal framework should be organized for tachers.