Kur'an da çoğunluğun özellikleri

Abstract

“Kur’an’da Çoğunluğun Özellikleri” adlı çalışmada Kur’an’ın insanların çoğuna nasıl baktığı, çoğunluğun hangi özelliklerini zikrettiği konularından bahsetmek amaçlanmıştır. Araştırmada genel manada tüm insanların ve inkarcılar, ehli-kitap gibi insan gruplarının çoğunluğuyla ilgili onların hangi özellikleri zikredilmektedir? Çoğunluk müspet mi yoksa menfi yönde mi anlatılmaktadır? gibi sorulara cevap aranmaya çalışılmıştır. Böylece araştırmada, Kur’an’ın insanların çoğu ile alakalı projeksiyonu verilmek hedeflenmiştir. Konunun birçok yönü olmakla birlikte araştırmada “kesret” kavramı bağlamında insanların çoğunluğunun özellikleri tespit edilmiştir. Kesret kavramından türemiş ve çoğunluğu ifade eden sözlerin (ekseru’n-nas gibi) geçtiği ayetler tefsir kaynaklarından yola çıkılarak ele alınmıştır. Çalışma sonucunda şunlara ulaşılmıştır: Kur’ân-ı Kerim, genel manada insanların ve inkarcılar, ehli-kitap gibi insan gruplarının çoğunluğundan bahsetmekte ve onların çeşitli özelliklerini zikretmektedir. Konuyla alakalı ayetlerde kimlerin çoğunluğundan bahsedildiği, ayetlerin bağlamından (context) anlaşılabilir. Kur’an’ın, insanların çoğuyla alakalı zikrettiği özelliklerin geneli menfi özelliklerdir. Kur’ân-ı Kerim’e göre hidayet ve dalaletin ölçüsü, azlık ve çokluğa göre değil, doğruluk ve yanlışlık şeklindeki sabit ve objektif değerlere göredir. Nice toplumların çoğunluğu dalalet üzere gitmiştir. Kur’ân-ı Kerim, insanlık tarihi boyunca çoğunluğun daima kötünün yanında yer aldığı gerçeğini dile getirir. Tefsir alimleri, çoğunluğu ifade eden ‘ekseru’n-nas’ gibi sözlerin ne manaya geldiğine dair yorumlar yapmışlardır: Yüce Allah, Kur’an’da bazen çoğunluğu zikrederek o topluluğun tümünü kasteder. Birçok yerde ise çoğunluğu zikrederek; içlerinde iyi olanları , çoğunluğun özelliklerine sahip olmayanları istisna eder. Ayrıca bu ifadelerle o insanların çoğu hal ve durumlarının kastedildiği veya mükellef çağına ulaşmamış kimselerin istisna edildiği şeklinde yorumlar da yapılmıştır. SUMMARY