Kafkasya'da etnik çatışmalar ve Türkiye açısından bölgenin önemi

Abstract

Soğuk Savaş’ın sona ermesi ve SSCB’nin dağılmasıyla birlikte bağımsızlığına kavuşan Türk Cumhuriyetleri ile ilişkilerin kurulması, geliştirilmesi ve devamının sağlanması Türkiye için çok önemlidir. Kafkasya, Türkiye’nin Orta Asya’ya açılmasını sağlayan bir kapı vazifesi görmektedir. Bölge ABD, Rusya, Đran, AB ve Türkiye için jeopolitik ve jeostratejik öneme sahiptir. Bu yüzden bölge ülkeleri ile ilişkiler ve Kafkasya üzerine geliştirilecek politikalar hayati öneme sahiptirler. Bu tez; Kafkasya’nın coğrafi konumunu, demografik ve etnik yapısını inceleyerek bölgede cereyan eden sorunların sebeplerini araştırmayı, başta Türkiye olmak üzere bölge ülkelerinin ve Süper Güçlerin, Orta Asya’nın kapısı ve enerji deposu olan Kafkasya bölgesi üzerindeki politikalarını açıklığa kavuşturarak, bölgenin Türkiye ve Dünya için öneminin bir daha gözler önüne serilmesini sağlamayı amaçlamıştır. Çalışma dört bölüm, buna ilave olarak bir giriş ve sonuçtan oluşmaktadır. Birinci bölümde, Kafkasya’nın dünya üzerindeki konumu ve önemi altı alt başlık altında bahsedilmiştir. Burada Kafkasya bölgesinin coğrafi konumu, demografik ve etnik yapısı, Kafkas Topluluklarının dil ve dini yapıları ayrıntıları ile incelenmiş, bölgenin tarihi ele alınarak Kafkasya’nın jeopolitik ve jeostratejik öneminden bahsedilmiştir. Bölgedeki Etnik Yapıdan Kaynaklanan Problem Sahaları ise ikinci bölümde Güney ve Kuzey Kafkasya bölgesi olarak ayrı ayrı incelenmiştir. Üçüncü bölümde Güç Merkezlerinin Kafkasya politikaları dört başlık altında toplanmıştır. Bu bölümde sadece Süper Güçlerin (ABD, AB) ve bölge ülkelerinin (Rusya, Đran) Kafkasya stratejileri, politikaları incelenmiştir. Dördüncü bölümde toplam üç başlık altında, Türkiye’nin Kafkasya politikaları ve bölge ülkeleri ile arasındaki ikili ilişkileri incelenerek, Kafkasya’nın Türkiye için öneminden bahsedilmiş ve Türkiye’nin Kafkasya’daki hedefleri, menfaatleri ve uygulaması gereken politikalar ele alınmıştır. Sonuç bölümünde ise Kafkasya’nın ülkemiz için taşıdığı önem ve izlenmesi gereken stratejiler üzerine tespitler ve tavsiyeler yer almıştır.

It is crucial for Turkey to establish, improve and carry on relations with the Turkic Republic states declaring independence after the Cold War and the collapse of USSR. Caucasia serves as a gate for Turkey to access through Central Asia. Region has a geopolitical and geostrategical importance for USA, Russia, Iran, UE and Turkey. Therefore, relations with the regional countries and politics on Caucasia have vital significance. This thesis aims to reveal the roots of problematic issues by studying the geographical, demographical and ethnical structure; thereby, mentioning the importance of region both for Turkey and for the World by examining politics of Turkey, other regional countries and Super Powers. This study consists of prologue, epilogue and four chapters. In the first chapter, position of Caucasia on the World and importance of region are mentioned in six titles. Here, geographical position, demographical-ethnical structure, language-religion roots and history of Caucasia are studied in detail. Problematic issues rooting due to ethnical structure are studied in the second chapter in two parts, as Southern and Northern Caucasia. In the third chapter, Caucasian politics of Power Centers are studied in four titles. Here, strategies and politics of Super Powers (USA, UE) and regional countries (Russia, Iran) are examined. In the fourth chapter, in three titles, Caucasian politics of Turkey and relations with the regional countries are studied; and significance of Caucasia for Turkey is mentioned and aims, interests and politics-to-do are detailed . In the epilogue, the importance of Caucasia for our country and strategies-to-follow are advised.