İlmiye sınıfının II. Meşrutiyeti algılayışı (Konya örneği)

Abstract

Meşrutiyet fikrinin Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu unsurlarından birisi olanAnadolu'da nasıl algılandığına ilişkin yapılan çalışma sayısı oldukça sınırlıdır. Buçalışma son yıllarda taşraya duyulan ilginin bir ürünü olarak bu literatürel boşluğudoldurmaya yönelik bir denemedir.Çalışmanın cevap aradığı sorulardan birisi modern siyasi fikirlerin taşrada hangikanallarla yayıldığını tesbit etmek, dolayısı ile daha meşrutiyetin hemen başında farklıcoğrafi bölgelerde yayınlanan ve benzer fikirleri paylaşan eserler arasındaki çakışmanınaltında yatan nedenleri ortaya koymaktır.Çalışmanın cevap aradığı bir diğer soru ise merkez ve taşra seçkinleri tarafından dilegetirilen görüşlerin farklı/paralel yanlarını ortaya koymak. Buna bağlı olarak siyasikutuplaşmanın ortaya çıkmasında yerel şartların ne derece etkili olduğunu ortayakoyabilmektir.Bu soruların cevaplarını 1908 ve 1912 yılları arasında aramayı tercih ettik ve kaynakolarak bu tarihlerde yayınlanan yerel/ulusal süreli yayınları ve risaleleri kullandık. 1912seçimlerinden sonraki dönemi nisbeten tek sesli olduğu için ve kaynak sıkıntısı dolayısıile çalışmanın kapsamına dahil etmedik.Yaptığımız çalışma, Konya örneğinde sahip olduğu örgütsel altyapı nedeni ile modernsiyasi fikirlerin yayılmasında en etkili kanalın ilmiye sınıfı olduğunu göstermiştir.lmiye sınıfı yalnız modern fikirlerin bölgeye girmesinde değil, Meşrutiyet sonrasısiyasi ortamda da oldukça etkili olmuş, bu sınıfın yaşadığı kutuplaşma aynı zamandasiyasi kutuplaşmanın da ilk adımları olmuştur. Diğer taraftan son kertede Konyagündeminin belirlenmesinde, farklı fikirlerin seslendirilmesinde yerel şartlardan ziyadestanbul'un etkili olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: II. Meşrutiyet, Konya, slamcılık, Ulema

Works done on how the concept of constitutionalism is perceived in Anadolu, whichhas been one of the founding elements of Turkish Rebuplic, are very limited. This work,which is the product of the interest in the periphery, is an attempt to cover the gap inthis area.One of the questions that this work tries to answer is to determine in which channelspolitical concepts spread in the periphery, that is to put forward the reasons of whysome works, which are published in different regions at the beginning ofconstitutionalism, are in accordance with each other.Another question that this works will try to answer is to reveal the similar/differentideas between the elites of center and periphery. Related to this point, it is attempted toexpose in what degree the local conditions have been effective in the politicalpolarization.We prefer to answer these questions between the years 1908-1912 and local/nationaljournals and articles are chosen as the sources of this work. The period after 1912elections are not included since it has not been a period of polarization and sincesources for this period are very limited.This work has concluded that due to its organizational structure in Konya example, theulema class has been the most influential channel to spread the modern politicalconcepts.Ulema has been effective in not only introducing the modern ideas to the region but alsoin the political environment after the constitutionalism; the political ideas of this classhas been the first phase of political polarization at the same tine. However, inconclusion, Istanbul rather than local conditions has been influential in shaping Konyaagenda and expressing of different approaches.Keywords: Constitutionalism, Konya, Islamization, Ulema Class