Yeni ve yakınçağ'da Hakasların siyasi ve kültürel hayatı

Abstract

Dünyan n her neresinde olursa olsun Türk soyundan gelen herTürk, Türkiye' Türk diye kabul edilmektedir. Yabanc birtak m literatürlerde bu ayr mdebelirginle tirilmeye çal lm , özellikle Rusya' Türkiye d nda ya ayan Türkler için ?da Türkçekonu an halklar?tabiri kullan lm r. Bunun alt nda yatan görü , Türkleri birbirlerine ba layanunsurun yaln zca bir dil kullanmaktan öte bir ey olmad belirtmeye çal makt r.BugünTürkiye d nda ya ayan Türkler ya ad klar bölge içinde bulunduklar siyasi sistem ve bunungibi baz etkenler sebebiyle içlerine kapan k özellikler gösterirler.Onlar n bu durumlar ,kendilerini ?Türk?olarak adland rmayarak kendi boylar n adlar almalar na sebep olmu tur.Hatta k saca geçmi lerine bak lacak olursa buna mecbur b rak lm lard r.Her eye ra menTürklerin soy birli inin güçlü oldu u bilinen bir gerçektir. Bugün Türkiye d nda ki Türklerinbüyük bir ço unlu unun ya ad Sibirya bölgesinin Altay Sayan da k bölgesinde, Ob-Abakanve Yenisey kaynak ve havzalar nda ya ayan çe itli Türk boylar na ?Sibirya Türkleri? yada?Altay Türkleri?denilmektedir.Tezimizin konusu olan Hakas Türkleri de i te bu Sibirya veya?Altay Türkleri? denilen zümrenin içinde yer almaktad rlar.Onlar sanat ve kültür de erleriylegünümüze kadar varl klar sürdürmü lerdir.Çal mam n amac ; Hakaslar n kültür, tarih ve ya ant lar na k tutarak, varl klar TürkiyeTürklerine hissettirmek ve bu alanda bir ilgi uyand rmakt r.Ya ad klar co rafyan n uzakl veiçinde bulunduklar rejimin kat sebebiyle kendi içlerine dönük ya ayan bu halkalr n builgiye ihtiyaçlar vard r.Çal mam z Hakaslar n kökenleri ve eski tarihlerini de içermekleberaber genel olarak yeni ve yak nça daki siyasi ve kültürel durumlariçermektedir.Hakaslar n siyasi ve kültürel ya ant lar yerli yabanc yazarlara ait kitaplar, gezinotlar ve makaleler alt nda incelenerek anlat lmaya çal lm r.Anahtar kelimeler: Hakaslar, Altay Türkleri, amanizm

Today, the term ?Turk?encompasses all the peoples coming from Turkish origin in the world,even it is used for the peoples living as citizens of the Turkish Republic in the narrow term.Wherever lived in the world, every Turk, coming from Turkic origin is accepted as a Turk inTurkey. In some foreign literature this difference has been tried to become apparent.Especially in Russia, the term ?Turkish speaking people?was used for the Turks living out ofTurkey. The reason of this approach is the aim claiming that the language is the only tieamong Turks. Today, Turks living out of Turkey show inward looking peculiarities because ofpolitical system and some other reasons they have. This situation caused them to take tribalnames instead of calling themselves as ?Turk? Even, considering their past, they were obliged.to do so. Despite all these, it is a well-known fact that genetic ties among them are still strong.Today, the Turks living in the mountainous regions of Altay-Sayan and the districts ofYenisey and Ob-Abakan Rivers of Siberia, where a big amount of Turks still live other thanTurkey, called as ?Siberia Turks?or ?Altay Turks? The Hakas Turks, which is the subject of.my thesis, exist in this aforementioned ?Siberia or Altay Turks? They managed to survive.with their cultural values and art up to now.The aim of my study is to create an interest on this subject and to make Turks of Turkeyrecognize their existence. These peoples, living inward looking because of geographicalremoteness and the strict regime they have, need this concern. Although, the origin and historyof them were also mentioned, my study encloses in general the political and cultural situationof Hakas People in the early modern times and in the new age. The cultural and political lifeof Hakas people was researched and tried to be described in the light of books, travel notesand articles of foreign or national