Kemalpaşazade’nin ziyadetü’l-vücud ‘ale’l-mahiyye adlı risalesinin tahkik ve değerlendirmesi

Abstract

İslam Felsefesi alanında yapılan çalışmalar, akademik araştırmalar ile temellendirilmelidir. Çünkü İslam Felsefesi ana kaynaklarına ulaşılarak yapılan çalışmalar bilimsel bir önem taşımaktadır. Ana kaynaklara ulaşmadan yapılan çalışmalar eksik demektir. Özellikle bu alandaki eski eserlerin bulunması ve değerlendirmeye tabi tutulması bilimsel çalışma ve İslam medeniyeti açısından hayati öneme sahiptir. Bundan dolayı Osmanlı bilim ve düşünce yapısında önemli yere sahip olan, ilim ve devlet adamı Kemâlpaşazâde'nin ``Ziyâdetü'l-Vücûd `Ale'l Mâhiyye'' adlı risâlesi, bilimsel çalışmalara ana kaynaklık edebilecek öneme ve değere sahiptir.Bu çalışmamız 15.yy'da yaşamış olan Kemâlpaşazâde'nin kaleme aldığı bu risâle üzerinedir. Risâlede felsefenin ana konularından biri olan, varlık ve mâhiyet üzerine olan tartışmalar ele alınmaktadır. Mâhiyetin varlığa eklenmiş olup olmaması konusunun ele alındığı risâlede, taraflar arasındaki iddialar ve bu iddiaların delilleri sunularak, Kemâlpaşazâde tarafından çözümler üretilmektedir.Risâlede ele alınan ve varlık-mâhiyetle ilgili konular, çalışmamızın başında tarihi seyir açısından ele alınmıştır. Bu bölümün sonunda özellikle İslam düşünürleri açısından, varlık ve mâhiyet hakkındaki farklı görüşler işlenmiştir. Son bölümde ise risâlede işlenen tartışmalar, risâlede sıra takip edilerek ve tartışılan konuya göre bazı başlıklar verilerek, detaylı bir şekilde incelenmiştir.Sonuçta ise Kemâlpaşazâde bu risâlede, varlığın mâhiyete arız olup olmama meselesini detaylı bir şekilde incelemektedir. Kendisinin görüşü ise, varlığın mâhiyete sonradan katılması yönündedir. Ayrıca yapılan bu çalışma, hala günümüzde tartışma konusu olan ve farklı fikirlerin sergilendiği varlık ve mâhiyet konusunun, Osmanlı ilim dünyasındaki yansımasını görmek ve eserin tenkitli metninin araştırmacıların hizmetine sunulması yönünde katkı sağlayacaktır.

Studies in Islamic Philosophy should be based on academic research. Because the studies reaching the main sources of Islamic Philosophy carries scientific importance. Studies without reaching the main sources is somehow missing In particular, the presence of the ancient monuments and evaluation in this field is vital for scientific studies and Islamic civilization. Therefore, having an important place in the structure of the Ottoman science and philosophy, Kemâlpaşazâde and statesman of science's ``Adding the essence of the existence?? tractate have significance and value which is capability of the main source of scientific studiesThis study is based on this treatise that Kemâlpaşazâde penned, who lived in the 15th century. In treatise, the debate over the existence and essence which is one of the main topics of philosophy treatise, are discussed. And the existence and essence of the treatise dealt with the issues are handled in the course of history at the beginning of our work. Especially in the end of this chapter, different opinions about the existence and essence are processed in terms of Islamic intellectuals. The discussions committed in treatise in the last part of the study is investigated in detail by being monitored subsequently in treatise and being given as some of the topics according to subject.Finally Kemâlpaşazâde invastigates in detail whether the issue of that existence joined essence later. In his opinion is on the view of that existence joined essence later . Additionally in this study, nowadays still subject of debate and representation of different ideas on the issue of existence and the essence will contribute to the researhers on the prospect of presentation of the text with critiqued accessible and seeing the reflection in sphere of Ottoman Science.