Türk iş hukukunda evde çalışma

Abstract

Evde çalışmanın çeşitli tanımları olmasına rağmen Uluslararası Çalışma Örgütü'nün tanımı genellikle kabul edilmektedir. Bu tanıma göre, evde çalışma; bir işveren veya aracı için işçinin kendi evinde, işveren veya arıcının denetimi olmaksızın, bir sözleşme gereğince bir malın üretilmesi veya malın sağlanmasıdır. 1 Temmuz 2012 Tarihinde yürürlüğe giren Yeni Türk Borçlar Kanunu'nda Evde Hizmet Sözleşmesi başlığı altında evde çalışma düzenlenmiş ve Uluslararası Çalışma Örgütü'nün tanımına benzer bir tanım yapılmıştır.Yeni Türk Borçlar Kanunu'ndaki düzenleme haricinde evde çalışmaya ilişkin 4857 Sayılı İş Kanunu'nda evde çalışmaya ilişkin özel bir düzenleme yoktur. Bu nedenle öğretide evde çalışma bazı görüşlere göre iş sözleşmesine değil eser sözleşmesine dayandığı ve bu nedenle İş Kanununa tabi değildir. Diğer görüşe göre de, işçinin iş görme edimi işverenin işyerinde gerçekleştirilmemesine rağmen yapılan iş, işverenin iş organizasyonu içinde yer almakta dolayısıyla iş sözleşmesinin tüm unsurlarını taşımaktadır. Böylece bu görüşe göre, evde çalışan kişi İş Kanunu anlamında işçidir. Yargıtay kararları ise, ikinci görüşü benimsemektedir. Bu bağlamda, bireysel iş hukuku içerisinde evde çalışanların hukuki statüsü 4857 Sayılı İş Kanunu çerçevesinde belirlenir. Bunun yanında, toplu iş ilişkilerini düzenleyen 2821 Sendikalar Kanunu ve 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu'nun evde çalışanlara uygulanmasında da eksiklik vardır. Son olarak,benzer şekilde 5510 Sayılı Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun evde çalışanlara uygulanmasında da bazı hukuksal boşluklar bulunmaktadır.

Although there are many descriptions for homeworking, the one defined by the International Labour Organisation is generally accepted. According to that definition, homeworking is to manufacture or to provide a certain good of an employer at her/his home for an employer or an intermediary, as required by a contract without the audition of the employer or the intermediary. Homeworking has been regulated and defined similarly as of the International Labour Organisation under the title of the Homeworking Labour Contract in the New Turkish Law of Obligations that is going to become valid on 1st July 2012.There are no other particular regulations related to homeworking in the Labour Law nr #4857, except for that is of in the New Turkish Law of Obligations. For this reason, homeworking in theory is not liable to the Labour Law since homeworking in respect of some aspects relies upon the contract of construction, not upon the labour contract. In respect of another aspect, the work performance of the employer sustains all components of the labour contract since it is involved in the labour organisation of the employer even though that performance in question is not executed in the workplace of the employer. Therefore, the employee who works at her/his home is defined as employee in compliance with the Labour Law according to that aspect. The decisions of the High Court of Appeal, on the other hand, adopt the second aspect. In this context, the legal status of the homeworkers under the individual labour law is ascertained within the scope of the Labour Law nr #4857. Besides, there are some kinds of deficiencies in the execution of the laws that regulate the collective labour relations to the homeworkers; the Law on Trade Unions nr #2821 and the Law on Collective Bargaining Agreement, Strike and Lock-Out nr #2822. In conclusion, there are also some kinds of legal loopholes similarly in the execution of the Law on Social Security and General Health Insurance nr #5510 to the homeworkers.