Musa b. Meymun’a göre Yahudi inanç esasları

Abstract

Bir dinin temel yapı taşları olan inanç esasları, o dinin müntesipleri için gerek neye inandıklarını gerekse niçin inandıklarını gösterme adına önemlidir. Yahudi inancında da inanç esasları sistemleri oluşturan çok sayıda düşünür olagelmiştir. Ancak, bu düşünürler arasında sinagog tarafından kabul edilen ve liturjinin bir parçası halini alan inanç esasları sistemi Yahudi tarihinin en önemli düşünür ve şahsiyetlerinden Musa b. Meymun tarafından formule edilen sistem olmuştur. Bu çalışmamızda onun tarafından oluşturulan inanç esasları sistemini ele almaktayız.Gerek Yunan düşüncesi, gerek İslam düşüncesinin kaynaklarından faydalanarak eklektik bir şekilde kendi dini sistemini açıklamaya çalışan Musa b. Meymun, söz konusu inanç esasları sistemini neden oluşturduğunu sarahaten belirtmemektedir. Ancak, biz tezimizde yaşamış olduğu dönemin genel şartları, diğer inançlarla ki özellikle Müslümanlarla etkileşimi ve Yahudiliğe yöneltilen eleştiriler karşısında ve Yahudi dindaşlarını dinleri hakkında en temel konularda bilinçlendirme amacıyla böyle bir tespitte bulunma gayreti içerisinde olduğunu göstermeye çalıştık. Genel olarak sistemine bakıldığında ve kendisinden önceki düşünürlerle kıyaslandığında aslında Tanrı, peygamberlik, vahiy, ahiret konularında fark yokmuş gibi görünmektedir. Ancak içeriğe bakıldığında gerek kullanmış olduğu sistem ve gerekse vurguladığı kimi hususlar bakımından kendisinden öncekilerden farkını göstermektedir. Biz de çalışmamızda bu farkları göstermeye çalıştık. Nitekim tez konusunu çalışırken özellikle Aristoteles etkisinde kalarak Tanrı fikrini sunmaya çalıştığını gördük. Ayrıca yine kendisinden öncekilerden farklı olarak Hz. Musa'nın üstünlüğüne ve Tora'nın neshinin imkânsızlığına vurguda bulunduğunu ve bu görüşlerini ne şekilde temellendirmeye çalıştığını tespit etmeye çalıştık.Musa b. Meymun sistemini oluştururken İslam ve Yunan filozoflarının etkisi altında kaldığından hayatını ele aldığımız kısımda özellikle kimlerden ve ne şekilde etkilenmiş olduğunu sunmanın uygun olduğunu düşündük. Bu anlamda aslında inanç esasları sisteminin her ne kadar kelam sistemine karşı bir tutum sergilemiş olsa da aslında İslam kelamı ile ne kadar benzerlik göstermiş olduğunu sunmaya çalıştık.

The system of the articles of faith is the basic building block of any religions is important for the adherents of any religions to show in what they believe and why they believe. In Judaism, there are a great number of Jewish thinkers who composed a system of articles of faith. Among these thinkers, the system of Moses Maimonides was accepted by synagogue and it became a part of liturgy in Judaism. And we discuss his system of articles of faith in our thesis titles as ?The Articles of Faith according to Moses Maimonides.?Moses Maimonides composed his system of articles of faith eclectically by making use both Greek thought and Islamic thought but he didn?t clearlyexplain why he needed to compose that system. Nevertheless, we determined some reasens about it, and we saw that the most important reason among them is to defend Judaism against Muslims and teach the basic prinicples of Judaism for its adherents. Indeed, when we compare its system with others, it seems that there is no difference among them in terms of God, prophecy, revelation and resurrection. But he differs from them on some topics in terms od methodology and details. And we tried to explain them. Indeed, we noticed that he was almost totally affected Aristotilian thought on demonstration of the existence of God. And, we touched that he also emphasized superioity of Prophet Moses and impossibility of abolishment of Torah and how he based his opinions.Because Moses Maimonides was affected by Arab and Greek philosophers when he composed his system, we thought that it is important to mention by whom and in what way he was affected. In this sense, we saw that his system shows similarities with kalam in terms of topics although he was really against its system.