Türk basınında 1950-1957 dönemi seçim propagandaları

Abstract

Türk Basınında 1950-1957 Dönemi Seçim Propagandaları? adlı bu tezin öncelikli amacı, 1950- 1954 ve 1957 yıllarında Türkiye'de yapılan genel seçim propagandalarını, tarafsız bir şekilde ortaya koymaktır. Dolayısıyla döneme hakim olan siyasi söylemler, tezimizin temelini teşkil etmektedir. Siyasi partilerin seçim kampanyası sırasında kullandıkları propaganda yöntemleri ve bu yöntemlerin, seçmen üzerindeki etkilerini ortaya koymak da çalışmanın amaçlarındandır. Ayrıca kamuoyunun siyaseti yönlendirmedeki başarısı ve siyasete konu olan propagandaların günümüzle benzerliği ortaya konulmak istenmiştir.Bu tezin hazırlanmasında özellikle döneme tanıklık eden gazetelerden istifade edilmiştir. Gazetelere yansıyan siyasi parti söylemleri aynı zamanda dönemin basının da siyasi görüşünü ifade etmektedir. Gazetelerin bu taraflı tutumu, siyasilerin iddia ve icraatlarıyla ilgili endişe yarattığından özellikle söylemlere konu olan gelişmeler için telif eserlerden yararlanma ihtiyacı hissedilmiştir. Telif eserlerin yanı sıra, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi'nden ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Arşivi'nden edindiğimiz propagandayla ilgili belgeler, dönemin propaganda yöntemlerini ortaya koyması ve gazetelere yansıyan siyasi söylemleri destekler nitelikte olması bakımından mühimdir.Bu çalışma 3 bölümden oluşmakta olup I. bölümde II. Dünya Savaşı'yla birlikte diktatörlüklerin yıkılması ve başta ABD gibi demokrasiyle yönetilen ülkelerle olan iyi ilişkilerin getirmiş olduğu liberalleşme havasının 1950 seçimleri öncesi siyasi reform ve söylemlere yansıması ele alınmıştır. İkinci ve üçüncü bölümlerde ise 1950 seçimleriyle iktidar olan Demokrat Parti'nin icraatları ve bu dönemde değişen iktidar-muhalefet ilişkisi ve söylemleri konu edilmiştir.Sonuç olarak, bu çalışma özellikle döneme hakim olan iki siyasal gücün (DP ve CHP) siyasi söylemleri ile fiiliyata döktükleri icraatların birbiriyle uymadığını ortaya koymaktadır. Her iki parti de iktidar-muhalefet çekişmesi içerisinde birbiriyle oldukça zıt tarafta gözükmelerine rağmen, iki partinin iktidar veya muhalefet dönemlerinin birbiriyle benzerlik gösterdiği görülmektedir. Örneğin 1950 seçimleri öncesine kadar muhalefet partilerinin ?demokrasi? taleplerini çeşitli bahanelerle geçiştirmeye çalışan Cumhuriyet Halk Partisi, iktidarı kaybedince en büyük demokrasi savunucusu kesilmiştir. Buna karşılık muhalefet yıllarındayken ?demokrasinin önündeki en büyük engel? olarak gördüğü CHP ve İnönü'yü diktatörlükle itham eden, kendisini ise ?demokrasi kahramanı? olarak gören Demokrat Parti, iktidarının ilk evrelerinden itibaren söylem ve tutumunu büyük ölçüde değiştirmiştir. Daha önce Tek Parti uygulamalarını eleştiren yeni iktidarın benzer bahaneler ileri sürerek demokrasi yönündeki taleplere karşı çıkması, siyasi partilerin yanı sıra basın muhalefetini de müthiş derecede arttırmıştır. İktidar partisinin muhalefeti susturma çabaları, muhalefet partisi ve muhalif basında, bu sefer DP iktidarının ve Menderes'in ?diktatörlüğe? doğru yol aldığı yönündeki eleştirileri arttırmıştır. Böylece demokrasi mücadelesindeki ?demokrasi kahramanı? rolünü muhalif partilere, özellikle de CHP'ye kaptıran DP, daha önceden CHP için söylediği ?diktatör? ithamlarına bu sefer kendisi maruz kalmıştır.

The first purpose of this study named ?Propaganda in the Turkish Press Election Period, 1950-1957" is to present general electioneering in Turkey between 1950-1954 and in 1957 objectively. Therefore the study is based on political rhetoric during that time. Another purpose is to shed light on propaganda methods of political parties and effects of these methods on electors during the electorial campaigns. The achievement of the public opinion in political manipulation and similarities of political propagandas to today?s.Newspapers of the said time were used in this study. Political propaganda in these newspapers reflects political view of the press. The biased position of the press about political claims and affairs necessitated benefiting from original works. In addition to them, documents about political propaganda from the Republican Archives of the Prime Ministry and the Grand National Assembly of Turkey are aslo important, since they present propaganda methods and confirm political rhetoric in the newspapers.This study is divided into 3 chapters. Effect of liberalization as a result of good relations between the United States of America governed by democracy on reforms and political rhetoric before the 1950 elections is handled in the first chapter. In the second and third chapters, the Democrat Party?s (DP) practices after winning the 1950 elections and changing relations and political rhetoric of the government and opposition during that time are dealt.In conclusion, this study clearly shows contradiction between political rhetoric and practice of the RPP and the DP. Allthough two parties seem to be opposite to each other within the government-opposition conflict, there are similarities between the RPP and DP while they were in power or opposition. For example, the RPP which tried to pass off the opposition parties? ?democracy? demands by putting forward various excues before the 1950 elections began to defend that opinion when it was overthrown. The DP accussing the RPP and İnonu of being ?dictator? and seeing itself as ?hero of democracy? had already changed from the beginning of its own era. Despite the fact that it criticized one party system the DP?s objection to democratic demands deepened the opposition of the press and political parties. Both the press and opposition had begun to accuse the Prime Minister Menderes of being inclined to ?dictatorship?. The DP had made the RPP ?hero of democracy?, while it had come under ?dictatorship? criticism.