Günümüz radikal İslami akımların temelleri

Abstract

Dinin sadece kişisel-metafizik bir unsur değil, aynı zamanda toplumların hayatını da derinden etkileyen sosyo-kültürel bir faktör oluşu tartışmasız kabul görmüş bir gerçektir. Bu noktada dinin, bireyin fikir hayatını hatta kitlelerin sosyal ve politik hareketlerini yönettiğini ve toplumların geleceğini yönlendirdiğini söylemek mümkündür. Nitekim tarihsel süreçte diğer dinlerde olduğu gibi İslam dini içerisinde de belirli bir grup ya da topluluk olarak, dini referansla ortaya çıkan İslamiyet'i kendi anlayışları doğrultusunda yorumlayan değişik fikir akımları ortaya çıkmış ve paralelinde çeşitli şiddet eylemleri meydana gelmiştir. Lakin dini orijinli görülse de bir toplumda bu tarz bakış açısını ortaya çıkaran asıl neden insan faktörüdür.Bu bakış açısıyla İslam toplumlarında radikal eğilimleri ortaya çıkış itibariyle ele alınırken, toplumun eğitim düzeyini, kültürel yapıya aşırı bağlılıktan doğan kabilecilik ve yaşama alanını oluşturan coğrafi zorluklar ve toplumun değer yargılarını, alışkanlıklarını, gelenek ve göreneklerini inceleyerek gözden geçirmek gerekmektedir. Sonraki tarihsel süreçte ise İslam toplumlarında özellikle son yüzyılda artan radikal sapmalarda bu döneminde yaşanan sıkıntı, buhran ve kaoslar etkili olmuştur. Bu tarz koşulların olduğu ortamda doğan fikirler incelenirken ayrımcılık, eşitsizlik ve mahrumiyetin ötesinde siyasi, ekonomik, sosyal ve kişisel faktörleri de göz önünde bulundurmak gerekir. Bu çalışmada İslam toplumlarında Haricilik ile başlayan Selefi-Vahhabi ideoloji ile olgunlaşan etkisini tüm İslam dünyasına hissettirmiş radikal anlayışların genel özelliklerine, doğuş nedenlerine ve koşullarına dikkat çekmeye çalışmıştır.

Religion is not only a personal ? metaphysical element, but also it is a a socio-cultural reality affect the lives of communities in deep way. At this point, it is possible to say that religion directs individual ideas of a person and even the social and political movements of people and directs the future of societies. Indeed, in the historical process like the other religions, religious interpretations of the different currents and different ideas have emerged in the Islam religion. Paralelly various actions have been occurred. Although it seems that this perspective is religious origin, actually its real reason is human factor.In this perspective, it should be viewed that as the source of radical tendencies in Islamic societies, society, education, cultural, tribal structure and living area creates a geographical difficulties arising from over-commitment, and social values, habits, customs and traditions need to be analyzed. Next in the Islamic societies, especially in the historical process that was experienced during the last century, the growing radical deviations distress, depression, and chaos has been effective. An environment where ideas are born in such conditions when examining discrimination, inequality and deprivation beyond the political, economic, social and personal factors should be considered. In this study, in Islamic societies, the Salafi-Wahhabi ideology, with the maturing today, beginning with Kharijite and the Muslim world felt the impact with the general characteristics of the radical notions, birth causes and conditions are inspected.