Türk dış politikasının soğuk savaş sonrası dönemde kurulan hükümetler perspektifinde incelenmesi

Abstract

Bu tezin yazılmasında amaç uluslararası ilişkilerde bir dönemin sonu olarak tasvir edilen Soğuk Savaş'ın sonundan günümüze kurulan hükümetler perspektifinde Türk dış politika yapımını değerlendirmek ve literatüre yeni bir bakış açısı ekleyebilmektir.Çalışmanın birinci bölümünde öncelikle Türk dış politikasının kavramsal çerçevesi incelenmiştir. Dış politika yapımında etkili olan faktörler irdelenmiş ve genel bilgiler sunulmuştur. Daha sonra tezin tarihsel arka planı ele alınmış, bu süreç tek partili hükümetler dönemi ve çok partili hükümetler dönemi olarak iki alt başlık altında değerlendirilmiştir. İkinci bölümde ise Soğuk Savaş'ın sona ermesinin nedenleri vurgulanmış ve Türk dış politikasına etkileri ortaya konulmuştur. Yine bu bölümde 1990 ile 2002 yılları arasındaki koalisyon hükümetleri dönemleri AB, ABD, Balkanlar, Sovyetler Birliği ve daha sonrasında Rusya Federasyonu, Orta Doğu, Kafkaslar ve Orta Asya gibi bölgeler ile ilişkileri açısından tek tek incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, 2002 seçimleriyle tek başına iktidar olan AKP'nin öncelikle dış politika felsefesi irdelenmiştir. Buna mukabil günümüze kadar gelen dört AKP hükümetinin dış politika pratikleri ve uygulama alanları sunulmuştur. Bir eksen kayması mı var sorusu incelenmiştir. Çalışmanın sonuç bölümünde asıl konumuz olan Soğuk Savaş sonrası hükümetler AKP öncesi ve sonrası olarak karşılaştırılmıştır. Koalisyon hükümetleri ile tek başına iktidar olan AKP hükümetleri arasındaki dış politika farklılıkları gözler önüne serilmiştir. AKP döneminde içerde ve dışarda dile getirilen eksen kayması ve Orta Doğulaşmanın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

The purpose of the this thesis has been written is to evaluate the development of the Turkish foreign policy in the perspective of the established governments up to the present from the end of the Cold War accepted as the end of an era in international relations and to add a new point of view to the literatüre.In the first part of the study primarily investigated the conceptual framework of Turkish foeign policy. Factors that influence the making of foreign policiy are examined and general informations are presented. Later, historical background of the thesis is discussed and this process is evaluated under two sub-topics: one of them is one-party governments periods and the other one is multi-party governments periods. In the second part of the study, the causes of the end of the Cold War highlighted and effects of this event on the Turkish foreign policy has been described. Again in this part, relations between the periods of coalition governments between the years of 1990 and 2002 with the EU, the United States, the Balkans, the Soviet Union and later Russia, the Middle East, the Caucasus and Central Asia regions are studied. In the third section, which came to power after the 2002 elections the AKP? s foreign policy philosophy is primarily discussed. On the other hand to the present day the four AKP government? s foreign policy practices and areas of application are presented. Moreover, the question of is there a shift of axis is examined. The final part of the study, post-Cold War Turkish governments are compared with before and after the AKP which is the main topic of this study. Differences of foreign policy between the coalition governments and the ruling AKP governments which is the stand-alone power is explained. In the periot of AKP, in contrast to te expressed inside and outside, it has been concluded that there is no a shift axis.