Arap baharı sürecinde İran’ın Suriye politikası

Abstract

İran 1979 İslam Devrimi?nden sonra ideolojik bir dış politika oluşturmaya çalışmıştır. Fakat bu politikanın ekonomi ve güvenlik bazında olumsuz sonuçları, İran?ı yavaş yavaş ideolojik dış politikadan tavizler vermeye itmiştir. Bunun yanında başa gelen yeni liderlerin dünya görüşlerindeki değişim de bu süreci beslemiştir. Bu süreç devamında İran dış politikasında pragmatizm, ideolojiye karşı zafer kazanmıştır. Ayrıca İran?ın dış politikasından miras kalan ideolojik çıkışlar da İran?ın pragmatizmine katkı sağlamak amacıyla kullanılmaya başlanmıştır. İran?ın Suriye ile ilişkileri onun dış politikadaki pragmatizmini en iyi örnekleyen unsur olmuştur. İran?ın Suriye?ye olan stratejik ihtiyacı onu vazgeçilmez bir müttefik haline getirmiştir. Her ne kadar bu yakınlaşma kimileri tarafından mezhepsel bir politika şeklinde değerlendirilmiş olsa da iki ülkenin birbirleri hakkındaki algıları bunu yanlışlamaktadır. Ayrıca iki ülke mezhebinin birbirlerinden oldukça farklı teolojik unsurları içermesi bunu yanlışlayan diğer bir etken olmuştur. Suriye?nin jeostratejik konumu ve müttefikliğe varan ilişkileri dolayısıyla İran Arap Baharı sürecinde Suriye konusunda farklı bir politika izlemeye yönelmiştir. İran için Suriye?nin kaybı hem Hizbullah?ın hem de Hamas?ın kaybı anlamı taşıyacaktır. Ayrıca bu durum İran?ın elini asli düşmanları olarak gördüğü ABD ve İsrail?e karşı oldukça güçsüzleştirecektir. Dolayısıyla İran, sevinçle karşıladığı Arap Baharı?nda Suriye?ye karşı istisnai bir tavır içine girmiştir. İdeolojik olarak daha yakın kabul edilebilecek muhaliflere karşı laik karakterli yönetime destek vermiştir. Bu yönetimin devrilmemesi için, güvenlik, ekonomi ve diplomasi yönünden her türlü yardımı vermiştir ve vermeye de devam etmektedir.

After the 1979 Islamic Revolution, Iran has tried to conduct an ideological foreign policy. However, the negative results of this policy in the fields of economy and security has pushed Iran to make concessions from its ideological foreign policy. In addition, Iran?s new leaders who had different political ideologies have contributed to this process. These leaders supported pragmatism rather than radical ideology. As a result of that, pragmatist leaders outclassed against ideologists. Furthermore, Iran has begun to use ideological discourses that inherited from its past in order to contribute its rational policy. In this context, the relations between Iran and Syria are the best elements that demonstrate Iranian pragmatism. The strategically importance of Syria for Iran made this country an indispensable ally for Iran. Although the convergence of these two states is seen as a result of sectarian policy, perceptions of the countries to each other falsify that argument. Another major factor which falsifies this argument is the difference in their theological sectarian beliefs.Syria?s geo-strategic location and its vital relations with Iran have led Iran to pursue a pro-status quo policy towards Syria in the process of Arab Spring. From Iranian perspective the loss of Syria would mean the loss both Hezbollah and Hamas in the Levant region. As a result of that, this development would weaken Iran?s power against the West especially the U.S.A. and Israel. Therefore, Iran has conducted exception policy which is inconsistence with its ideology. Because Iran has supported secular government against the demonstrators who are ideologically closer to Iran than Syrian secular government. Iran tried and still tries to prevent overthrow of Syrian government by giving economic and security assistance to them. Key Words: Iran, Syria, Arab Spring, Pragmatism, Ideology