Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde çalışma ilişkileri : ASEM örneği

Abstract

Sanayi devrimi öncesi temel üretim birimi küçük işletmelerden oluşmaktaydı. Ancak sanayileşme ile birlikte büyük ölçekli üretim yapan fabrikalar daha önemli hale geldi. 1970?lerde fordist birikim rejiminin krize girmesiyle birlikte ortaya çıkan durum, tekrar küçük işletmelerin ve girişimciliğin ön plana çıkmasını sağladı. Kapitalist sistemdeki krizler büyük işletmeleri küçülttü, işsizliği ve emek süreçlerinde esneklik yaklaşımını ortaya çıkardı. Bu süreçte KOBİ?lerin sayısı ve onlardan beklentilerinde arttığı görülmektedir.Genel olarak bakıldığında KOBİ?ler AB?de tüm işletmelerin %99,8?ini Türkiye?de ise %99,9?unu oluşturmaktadır. Yine çeşitli araştırmalar istihdamda ve genel ekonomik performansta KOBİ?lerin önemli katkı sağladığını göstermektedir. Bu katkının çalışma ilişkileri uygulamalarıyla ilişkisinin olup olmadığı tezin temel sorusudur. Bazı araştırmalar ekonomik performansın iyi endüstri / çalışma ilişkileri uygulamalarıyla ilişkili olduğunu göstermektedir. Ancak bu araştırmalar yapılan yer, sektör ve işletme büyüklüğü açısından farklılık göstermektedir.Çalışma ilişkileri uygulamalarına yönelik yapılan çalışmalar daha ziyade büyük işletmeleri kapsarken, ne yazık ki bu yönüyle KOBİ?ler ihmal edilmiş gözükmektedir. Yine işletmelerin mevcut performansları ve verimliliğin arttırılmasına yönelik yapılan çalışmaların yanında çalışanların koşullarına yönelik yapılan çalışmalarında kısıtlı olduğu görülmektedir. Bu bakış açısıyla çalışmanın amacı, KOBİ?lerde çalışma ilişkileri uygulamalarını ortaya koymaktır. Bunun yanında bu çalışma KOBİ?leri dinamik ve statik ayrımına tabii tutarak, özellikle statik KOBİ?lerdeki çalışma ilişkileri uygulamalarına odaklanmaktadır.Araştırmada nicel ve nitel veri toplama tekniklerinden faydalanılmıştır. Nicel veri toplama tekniğiyle KOBİ?lerde çalışma ilişkileri uygulamalarını analiz etme amacıyla anket metni oluşturulmuştur. Yapılan pilot çalışmayla hazırlanan anket metnindeki hatalar düzeltilmiş ve anket sonuçlarının analizinde frekans tekniği uygulanmıştır. Bunun yanında çalışmanın güvenilirliğini arttırmak, örtük bilgileri açığa çıkarmak ve anketteki soruları derinleştirmek amacıyla yarı yapılandırılmış sorularla derinlemesine mülakat tekniğinden faydalanılmıştır. Mülakatlar sonucunda elde edilen verilerin analizi ise betimsel analiz tekniğiyle yorumlanmıştır. Sonuç olarak statik KOBİ?lerde çalışma ilişkileri uygulamaları modern anlamda değil, daha geleneksel yöntemlerle uygulanmaktadır. Ekonomik performanstaki yerleri, çalışma ilişkileri uygulamalarından değil, maliyet avantajlarını kendi bünyelerinde barındırıyor olmalarından kaynaklandığı söylenebilir. Keywords: Çalıma likileri, Endüstri likileri, KOB, ASEM

Basic production was consisted of small business before industrial revolution. However, factories, which were making large scale production, became more important with industrialization. In 1970s the situation which were came up because of Fordist regime crisis accumulations, enabled small business and entrepreneurism to come to the forefront again. Crisis at capitalist system made big business smaller and made out the approach of flexibility in labor process and unemployment. In that process, it is seen that the number of SMEs and expectations have been increased. SMEs form % 99.8 of all enterprises in EU and % 99.9 in Turkey. Also, several researches show that SMEs make a major contribution to general performance and employment. It is the main question of thesis whether this contribution is relevant to applications of labor relations. Some researches show that economic performance is related to good industry / applications of labor relations. However; these researches differ in the way of locality, sector size of an enterprise. While studies which were done for employment relations practices, covers large scale enterprises, SMEs are seemed to be ignored in that way sadly. It is seen that besides studies done to increase prolificacy and available performance of enterprises, studies for situations of workers are restrictive. At this point of view, the main purpose of this work is to reveal employment relations practices at SMEs. Beside this, this work focuses on employment relations practices specially at static SMEs by distinguishing SMEs as static and dynamic.In this research, techniques of quantitative and qualitative data gathering. Questionnaire text is formed by the technique of quantitative data gathering for analyzing employment relations practices at SMEs. By the pilot study, mistakes at the questionnaire text are corrected and at the analyzing stage, frequency technique is applied. Beside this, interview technique with semi-structured questions is used to increase the reliability of work, reveal the implicit knowledge and deepen the questions. Datum achieved by the interviews, are commented by the descriptive analyzing technique. As a conclusion, employment relations practices at static SMEs are applied by traditional methods, not by modern methods. It can be said that their places at economic performance are resulted from reserving cost advantage at their structure, not from employment relations practices. Keywords: Employment Relations, Industrial Relations, SME?s, ASEM