Çeviribilim ve dilbilimde edimbilim

Abstract

Bu çalışma dilbilim ve çeviribilim arasındaki ilişkiyi edimbilimsel açıdan ele almaktadır. Çeviribilim, dilbilimciler tarafından, önceleri dilbilimin uygulamalı bir alanı olarak kabul görmekteydi. Daha sonra yapılan çalışmalar ve onlarca araştırmaların ardından 20. yy.da doğan çeviribilim özerkliğini ilan etmiştir. Dil ve iletişim konuları üzerine yoğunlaşarak çalışmalarını sürdüren edimbilim, genç bir bilim dalıdır. Edimbilim kültür olgusunu da irdelemektedir ve yaptığı inceleme ve çalışmalarda çeviribilimcilerin dikkatini çekerek onların da bu alandan yararlanması sağlamışlardır. Edimbilim, çeviri metni bir ürün olarak değerlendirerek çeviri sürecinde çevirinin nasıl yapılması gerektiğini, iki toplum arasında olan sosyo kültürel bağlamdaki farlılıklarını ve bağlama dayalı yorum farklılıklarını da göz önünde bulundurarak çeviri eylemi sırasında çeviriye yardımcı bir alandır. Çeviri en az iki dil ve iki kültür arasında gerçekleşmektedir. Söz konusu kültürler arasındaki iletişimi, dilsel toplulukların kültürü, iletişim topluluklarının davranış biçimlerindeki farklılıklarını irdeleyen edimbilim, çeviribilime yeni yöntemler, yeni bakış açıları ve kuramlarla kucak açmaktadır. Çalışmamızda öncelikle çeviribilimin kuramsal alanına genel bir bakış atacağız. Bu bakış 20. yy'de ortaya çıkan ve daha sonraki yıllar gelişmeye devam eden çeviribilimin çeşitli normlarını inceleyeceğiz. Burada amacımız kuramların incelenmesiyle çeviribilimin daha iyi algılanmasıdır. Daha sonra dilbilim üzerine yapılan araştırmaları inceleyerek çeviribilim ve dilbilimin kesişme noktası olan "dil" olgusunu ele almış olacağız. Son olarak da yine çeviribilimin yararlandığı dilbilimin alt dalı olan ve giderek gelişen edimbilim alanını ve bu bilimin çeviriye sağladığı katkıları irdeleyeceğiz. Aslında bu çalışmada cevaplanmak istenen soru "edimbilim, çeviribilimin alt bilim dalı olabilir mi"dir. Buradan yola çıkarak edimbilimi incelemiş olacağız. Edimbilimin, çeviri alanına sunduğu yöntemleri görmüş olacağız. Bu yöntemleri, çeşitli bilim adamlarının sorduğu soruları, yaptığı çalışmaları ve incelediği olguları göz önüne sererek sorgulayıp irdeleyeceğiz.

This study approachs the relationship between linguistics and translation. Translation studies was regarded as an area of applied linguistics. Then translation studies that was born in the 20th century, declared autonomy after dozens of studies and researches. The pragmatics which is continuing their studies, focusing on language and communication studies, is a young science. Pragmatics and his research examines the phenomenon of culture and attracted the attention of translation studies and began to benefit from this area. Pragmatics considers the translated text as a product. Pragmatics, how translation should be done in the translation process, differences in socio-cultural context and context-based translation differences of interpretation considering is a field that it helps to translation process. Translation takes place between at least two languages and two cultures. Pragmatics which examining between the aforementioned interculturs communicative, their culturs, their communication, community and researchs differences in the behaviour of community, open arm with new methods, new perspectives and theories to translation studies. In our study, first we'll take on overview of the theoretical field of translation. This view emerged in the 20th century and continue to evolve insubsequent years of translation will examine the various norms. Our goal here is to a better understanding of translation theory by examining. Then linguistics research on examining the intersection of translation and linguistics, the "language" phnomenon will be discussed. Finally we will research on pragmatics that it contributes to translation studies and increasingly develops. In fact this study intended to answer the question "pragmatics may be subdiscipline of translation?" Based on this we have examined pragmatics, translation methods will have seen the area has to offer. This method, a variety of questions that scientist ask and examines his work by laying into consideration the fact that the query will explore.