Şerh-i kelimat-ı çehar yar-ı güzin (inceleme-metin)

Abstract

Üzerinde çalıştığımız, "Şerh-i Kelimât-ı Çehâr Yâr-ı Güzîn" adlı eser, Ferhad Paşa'nın isteği üzerine, dört halifenin sözlerini şerh etmek amacıyla Mustafa b. Muhammed (Hâcegîzâde Mustafa Efendi) tarafından şerh geleneğinin iyice şekillendiği 16. yüzyılda kaleme alınmış bir eserdir. Bu eser, dört halifenin sözlerini geleneksel şerh anlayışı çerçevesinde işleyen önemli bir şerh konumundadır. Hâcegîzâde Mustafa Efendi, kelimelerin kökenini, lügat manalarını, kullanım alanlarını, ilgili ayet, hadis ve hikmetli sözleri, kastedilen asıl manayı vb. zikrederek şerhine derinlik katmış ve şerhi daha detaylı hale getirmiştir. Tezimizde öncelikle "Şerh, Şerh Yöntemi, Şerh Edebiyatı, Mustafa b. Muhammed (Hâcegîzâde Mustafa Efendi) Hayatı, Eserleri ve Şerh-i Kelimât-ı Çehâr Yâr-ı Güzîn" hakkında bilgiler verilmiştir. Ardından ise metin, aslına sadık kalınmak suretiyle transkribe edilerek Latin harflerine çevrilmiştir.

The book named "Şerh-i Kelimât-ı Çehâr Yâr-ı Güzîn" was written by Mustafa b. Muhammed (Hâcegîzâde Mustafa Efendi) in order to explain the four khalifs' words, on wish of Ferhad Paşa, in 16. Century that explanation tradition took shape thoroughly. This work has an important explanation situation that examined the four khalifs' words in frame of traditional explanation concept. Hâcegîzâde Mustafa Efendi gave depth to his explanation by examining words as grammar, and examining vocabulary meanings and usage areas of words and verses, hadises and wisdoms related to the words and mentioning the real meanings of the words, and he brought the explanation to a more detailed situation. In our work, knowledge were given primarily about explanation and explanation literature, and afterward about life and works of Mustafa b. Muhammed (Hâcegîzâde Mustafa Efendi) and "Şerh-i Kelimât-ı Çehâr Yâr-ı Güzîn". Then the text have been transliterated into Latin alphabet based on the original text.