67 A 90 numaralı (dördüncü cilt), 1061- 1062 tarihli Kadıasker Defteri’ne göre Kırım’da sosyal ve ekonomik hayat

Abstract

Sosyal Tarih çalışmalarının başvurulacak en önemli kaynaklardan biri Şeriyye Sicilleridir. Kadılar tarafından tutulan bu kayıtlar konu çeşitliliği bakımından oldukça zengindir. Şeriyye Sicilleri tutulduğu bölgede yaşayan halkın gündelik hayatını, evlerini, yiyecek giyecek fiyatlarını, mesleki hayatlarını, cemaat ve aşiret yapılarını, bölgenin yer adlarını tespit etmemizi sağlar. Osmanlı Devleti'nin kuzey politikasının temel dayanağını oluşturan Kırım'ın siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel tarihinin aydınlatılması günümüz açısından önem taşımaktadır. Kırım-Tatar halkları ile sağlıklı bir iletişimin kurulabilmesi ancak bu alanla ilgili kültür mirasının ortaya çıkarılmasıyla mümkün olabilir. Bu amaçla 67 A 90 Numaralı (Dördüncü Cilt) H 1061-1062 / M. 1651- 1652 tarihli Kırım Kadıasker Defteri Latin harflerine aktarılarak söz konusu deftere göre Kırım'ın sosyal, ekonomik ve kültürel tarihi analiz edilmiştir. Kırım coğrafyasında yer alan kaza, köy, mahalle, sokak ve coğrafi yer isimleri tespit edilmiştir. 1651-1652 yıllarında Kırım Yarımadası'nda yaşamış olan nüfusun etnik, dini, kültürel yapısının aydınlatılması temel amaçlar arasındadır. Bu çerçevede, Kırım nüfusunun dayandığı kabile ve cemaat yapıları, isimleri, lakabları, kurum, müessese ve meslekleri, para birimleri, miras ve aile hukuku gibi yapıların değerlendirmesi yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kırım Hanlığı, Şer'iyye Sicilleri, Osmanlı Devleti, Kadı.

For scholars of social history, court records are some of the most valuable sources of information. These records, held by the judges are quite rich in diverse issues. Court records help us understand the everyday life of the local people by providing prices of housing, food and clothing as well as names of places in the region. It is important today as it enlightens political, economic, social and cultural history of Crimea which was the essential base of Ottoman Empires north politics. The only way to establish a healthy relationship with Tatar public is to reveal its cultural heritage.With this purpose a book which was record (notebook) of Crimea Kadiasker has 67 A 90th number (fourth volume) A.H. 1061-1062 / A.D. 1651-1652 was translate to Latin and the social,economic and cultural history of crimea was analyzed according to this record. It was identified that the name of place which deployed district, willage, street in the geography of Crimea. One of the main objectives is to understand the ethnic, religious and cultural structure in the Crimean peninsula in the years 1651-1652. In this context, special attention was given to the community/tribal life, family structures, social institutions, professions, names and nicknames of the Crimean population as well as monetary units, family laws and laws of inheritance. Keywords:Crimean Khanate, Şer'iyye Register, Ottoman State, Kadi