Bilişim okuryazarlığı ile internet bankacılığı kullanımı ilişkisi : bankacılık sektörü uygulaması

Abstract

Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler eğitimden üretime, sağlıktan bankacılığa her alanda bir dizi yeniliği beraberinde getirmiştir. Bilgi ve iletişim teknolojilerine erişim açısından toplum iki kesime ayrılabilir. Birinci kesim ekonomik olarak gelişmiştir ve dolayısıyla bilişim teknolojileri ile iç içe yetişmektedir. İkinci kesim ise bilişim teknolojilerine erişemeyen veya haberdar olmayan kesimdir. Bu iki kesim arasında bilgiye erişim ve bilgiyi kullanma açısından bir farklılık mevcuttur. Bu farklılık; bilgi eşitsizliği, sayısal bölünme gibi terimler ile ifade edilmektedir. Bu tez çalışmasında, bankacılık sektöründe bilişim okuryazarlığı ile internet bankacılığı kullanımı ilişkisi incelenmiştir. Araştırmada anket yöntemi kullanılmıştır. Anket çalışması 1059 banka müşterisine ve 1905 banka çalışanına uygulanmıştır. Toplamda 2964 kişi çalışmaya katılmıştır. Bilişim okuryazarlık seviyesini belirlemek amacıyla her katılımcı için bilişim skoru hesaplanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre banka çalışanlarının bilişim okuryazarlığı seviyesinin banka müşterilerinin bilişim okuryazarlığı seviyesinden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ek olarak bilişim skoru yüksek olan bireylerin internet bankacılığını daha fazla tercih ettiği gözlemlenmiştir. Banka müşterilerinin internet bankacılığı kullanım oranı %73 ve banka çalışanlarının internet bankacılığı kullanım oranı %97 olarak hesaplanmıştır. Çalışma, bilişim skorunun ve internet bankacılığı kullanım tercihinin cinsiyet, yerleşim yeri, yaş, eğitim durumu, çalışma durumu ve gelir durumuna göre farklılık gösterebildiğini ortaya koymuştur.

Information and communication technology developments has brought a series of innovation in every area from education to production, from healthcare to banking. Society can be classified into two groups in terms of accessing the information and communication technologies. The first group of people have been economically developed and thus grow inside the information technology. The second group of people do not have access to information technologies or do not even know about these techonolgies at all. There is a difference between these two groups of people from the viewpoint of accessing and using the information. This difference is called by several terms in the literature such as information inequality, digital divide. In this thesis, the relationship between the information technology literacy and the usage of internet banking is examined in banking sector. Survey method was used during the research. Survey was applied to 1059 banking customers and 1905 banking employees. In total 2964 people have been participated in the study. In order to determine the level of information technology literacy, an information technologies score has been calculated for each participant. According to the results of the study, banking employees' information technologies literacy level is higher than banking customers'. In addition it is observed that the individuals who have a higher information technolgy score choose e-banking more than others. Banking customers' internet banking usage ratio has been calculated as 73%, and banking employees' internet banking usage ratio has been calculated as 97%. Study finds that information technologies score and internet banking usage preference may vary depending on several factors like gender, rural, age, educational status, employment status and income.