1913-1918 yıllarında yayımlanan Kazak Gazetesi’nde Osmanlı Devletine dair haberler

Abstract

Tez konusu olarak belirlediğimiz Kazak Gazetesi 1913 yılından 1918 yılına kadar geçen beş senelik süre zarfında Osmanlı Devleti'nde yaşanan önemli gelişmelere dair bilgiler içerir. Kazak halkının sağladığı maddi desteklerle Kazak aydınları tarafından çıkarılan bu gazete, Osmanlı alfabesiyle Kazak Lehçesinde yayımlanmıştır. Söz konusu gazete Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde yaşanan iç ve dış olaylara ışık tutacak birçok veriyi bünyesinde barındıran önemli bir kaynak niteliğindedir. Aynı zamanda iki kardeş topluluk olan Anadolu Türkleri ile Kazaklar arasındaki kardeşliği ve bu dönemdeki yardımlaşmayı göstermesi açısından da çok büyük bir öneme sahiptir. I. Balkan Savaşı'nın yaşandığı 1913 yılında yayın hayatına başlayan Kazak Gazetesi, I. Balkan Savaşı'nda (1912-1913) Balkan Devletleri'nin Osmanlı'ya karşı kurdukları ittifak, bunlara destek olan Avrupalı büyük devletlerin gizli planları ve bunlara karşılık Osmanlı Türklerinin Balkanlar'da verdiği mücadeleler ve kaybettiği topraklar hakkında çeşitli haberler aktarır. Bu haberler tezimizde "I. Balkan Savaşı (1912-1913)" adını verdiğimiz birinci bölümde incelenmiştir. Bu savaş devam ederken Osmanlı hükümetinde cereyan eden iktidar mücadeleleri, Jön Türkler'in iktidarı ele geçirmeleri ve sonrasında yaptıkları birtakım icraatlar "Jön Türkler'in İktidarı Ele Geçirmeleri ve İcraatları" isimli ikinci bölümde ele alınmıştır. I. Balkan Savaşı'nın sona ermesinin ardından Balkan Devletleri'nin kendi aralarında başlayan II. Balkan Savaşı ve bu sırada Osmanlı'nın Balkanlar'dan geri aldığı topraklar "II. Balkan Savaşı (1913)" isimli üçüncü bölümde incelenmiştir. Son olarak "I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti" isimli dördüncü bölümde I. Dünya Savaşı öncesinde Osmanlı Devleti'nin bu savaşa iştirak edip etmeyeceğine dair aktarılan haberler, Almanya ile yaptığı gizli anlaşmalar, Osmanlı Devleti'nin savaştığı cepheler ve Kazaklar ile Azerbaycan halklarının bu savaşlar esnasında Anadolu'daki Türk halkına ulaştırmış oldukları yardımlar ile ilgili haberler ele alınmıştır.

This thesis consists of Newspaper of Kazakh about the significant events that took place in Ottoman Empire in 5 years between 1913 and 1918. The newspaper, which has been established by the intellectuals of Kazakhstan by the financial supports of the citizens, has been published in Kazakh dialect with the alphabet of Ottoman. It acts as an momentous source of information that can shed light on the domestic and international events that has occurred in the late times of Ottoman Empire. In the meantime, it is also important as this indicates the brotherhood and cooperation between 2 nations. The newspaper of Kazakh that was established back in the 1913 during which the 1st Balkan War took place, delivers good amount of information about alliance that was set up against the Ottoman Empire by Balkan states during the war (1912-1913), the lost lands and the struggle against the plots of great powers of the Europe. These articles have been examined in the first part with the title of "1st Balkan War (1912-1913)". The occupation and the operations of the Young Turks during the 1st Balkan War and the power struggle taking place in the Ottoman Empire have been examined in the second part under the titled of "Occupation and Activities of The Young Turks". The lands that were taken back from Balkans after the 1st Balkan War and the war that took place in between the Balkan States named 2nd Balkan War have been examined in the third part under the title of 2nd Balkan War. Lastly, in the fourth part titled "The Ottoman Empire in the World War I", the articles about whether the Ottoman Empire would go to the World War I or not before the war, the secret agreements with Germany, the front of Ottoman Empire in the war and the aid that were sent by the people of Azerbaijan and Kazakhstan during these wars to the Turks.