Günümüzde çok yönlü hizmet sunan turizm, özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ülke ekonomilerinin karşılaştığı ekonomik sorunların çözümünde çıkış noktası haline gelmiştir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerin kalkınması için ihtiyaç duyulan bir sektör konumuna gelmiştir. Son 20 yıl içerisinde Azerbaycan'da da turizm hızlı bir şekilde gelişmiş olsa da, turizm sektöründe ve özellikle de sağlık turizmi sektöründe bazı sorunlar mevcuttur. Bu sorunların tespiti için sağlık turizmi örneğinde Naftalan bölgesinde Porter'in elmas modelinden yararlanılarak mülakat yapılmıştır. 40 işletme ile yapılan mülakat sonucunda sağlık turizmi alanındaki sorunlar tespit edilmiştir. Tanıtım, ulaşım, modern tesislerin azlığı, gezi turlarının yetersizliği, devletin bu alandaki yatırımcılara yeteri kadar destek vermemesi gibi durumlar genel sorunlar içerisindedir. Özellikle ülkenin Naftalan bölgesinde sağlık turizminin mevcut durumu, sağlık turizminin dış kaynak kullanım aracı olarak yorumlanması ve sağlık turizminin avantaj-dezavantajları gibi konular mülakat yardımıyla incelenerek kuramsal olarak değerlendirmeye çalışılmıştır. Azerbaycan'ın sağlık turizmi konusunda avantaj-dezavantajları ve geleceğe yönelik fırsatları; ülke turizminin çeşitlendirilmesi, ekonomik boyutları ve alternatif turizm olanakları kapsamında irdelenmiştir. Sağlık açısından ciddi turistik potansiyele sahip olunmasına karşılık bazı sorunlar da mevcuttur. Mevcut sorunların ortadan kaldırılması için yeni tesislerin kurulması, hizmet kalitesinin arttırılması için turizm personelinin eğitimine yatırım yapılması gerekmektedir. Özellikle tanıtımla ilgili sıkıntı yaşayan Naftalan bölgesinin ciddi şekilde tanıtılmasıya mevcut sektörün gelişimine destek verilecektir. İşletmelerle yapılan mülakat sonucunun en önemli noktalarından birisi de sağlık turizmi ile ilgili başarı sağlamanın bir diğer yolunun dünya tecrübesinin öğrenilmesi olduğu ieklindedir. Özellikle Avrupa, ABD, Türkiye gibi ülkelerin tecrübelerinin öğrenilmesi hem doğru uygulamaları beraberinde getirecek hem de hizmet kalitesini arttıracaktır. Anahtar Kelimeler: Azerbaycan, Naftalan, Sağlık Turizmi, Rekabetçilik, Elmas Modeli.
Today, tourism offers multiple services, in particular has become the starting point in solving the economic problems facing the country's economy from the half of the 20th century. Especially in developing countries it has become a need for the development sector. in Azerbaijan in the last 20 years even though tourism developed rapidly, especially in the tourism sector and in the health tourism sector also it has some problems. The problems in the field of health tourism has been identified as a result of interviews with fourty businesses. Promotion, transportation, lack of modern facilities, lack of tours, such as the state support to investors in this field is enough in common problems. Especially in the current situation of the country's Naftalan region in health tourism, interpreted as outsourcing tool and issues such as health tourism advantages-disadvantages it has been studied theoretically analyzed with the help of the evaluation interview. Azerbaijan's advantages-disadvantages in health tourism and opportunities for the future; the diversification of the country's tourism industry, the country has been discussed in the economic dimension and alternative tourism opportunities. Having a serious response to some problems in terms of health tourism potential is also available. the establishment of new facilities for the elimination of the existing problems, it is necessary to seriously invest in the training of tourism personnel to improve the quality of service. Particularly serious difficulties of living in Naftalan related to promotion will support the development of existing industries. One of the most important points of the results of interviews with businesses in other ways to the success of a health-related tourism is seen that the learned experience of the world. Especially in Europe, the USA, to learn the experience of countries such as Turkey will improve both the quality of service will bring both the right applications. Keywords: Azerbaijan, Naftalan, Health Tourism, Competitiveness, Diamond Model.