Lisans ve önlisans düzeyinde verilen muhasebe derslerinin uluslararası muhasebe eğitimi standartları-2 (UES-2) kapsamında incelenmesi

Abstract

Bütün toplumlarda önemli bir yeri olan muhasebe mesleği sürekli olarak gelişme göstermektedir. Uluslararası alanda gelişme gösteren ekonomik ve teknolojik büyüme ile ülkeler global rekabet seviyesine ulaşmış ve muhasebe mesleği uluslararası önem kazanmıştır. Bu hızlı değişim muhasebecilerin bakış açılarını değiştirmiştir. Günümüzde muhasebenin sadece bulunduğu yerdeki finans kuruluşları ve resmi mevkilere değil, aynı zamanda uluslararası finans kuruluşlarına ve diğer finansal olmayan çıkar gruplarına cevap vermesi gerekmektedir. Muhasebecilerin bu değişim sürecine ayak uydurabilmesi mesleki bilgi, yetenek ve niteliklere sahip olmasına bağlıdır. Bu bağlamda bu globalleşme sürecinde Uluslararası Muhasebeciler Federasyonunun (IFAC) alt kuruluşu olan Uluslararası Muhasebe Eğitimi Standartları Kurulu (IAESB) tarafından muhasebe mesleğinin uluslararası düzeye çıkması için, 2005 yılında Uluslararası Muhasebe Eğitim Standartlarını yayınlamıştır. Bu standartlar; muhasebe meslek mensubunun, kariyer süreci, eğitimi, uygulama deneyimi (staj) ve sınav evrelerinde oluşmaktadır. Devam eden sürekli gelişmeler ve gereksinimler doğrultusunda mesleğin iyileştirilmesi ve gereksinimlere cevap verebilmesi için bu standartlar sürekli IFAC tarafından güncellemektedir. 2005 yılında yayınlanan Muhasebe Eğitim Standartları 2013-2015 yılları arasında tekrar revize edilmiş ve son halini almıştır. Bu çalışmada, muhasebecilik mesleğini profesyonel düzeyde icra edecek adayların alması gereken dersleri içeren Muhasebe Eğitim Programının İçeriği Standardı (UES-2) kapsamında Sakarya Üniversitesi'nde verilen muhasebe derslerini, SMMM Staj Giriş Sınavını kazanmış meslek mensubu adaylarına verilen dersler karşılaştırılarak, verilen derslerin, ilgili bölümde okuyan öğrencilerin muhasebe mesleğini yapabilmesi için yeterliliği ve standartlara uygunluk derecesinin tespiti amaçlanmıştır. Bu amaçla, Sakarya Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme bölümündeki öğrenciler ile Sakarya Üniversitesi Karasu, Geyve, Ali Fuat Cebesoy, Hendek ve Sakarya Meslek Yüksek Okullarının Muhasebe ve Vergi Uygulamaları bölümündeki öğrencilerinden oluşan 326 kişiye anket uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre ilgili bölümlerin lisans ve önlisans düzeyinde verilen muhasebe ve finans derslerinin UES-2'ye uygun olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte muhasebe alanında uzmanlaşmak isteyen öğrencilerin alması gereken Muhasebe Meslek Mevzuatı, Mesleki Etik ve Değerler, Ticari Belgeler, Büro Yönetimi gibi dersler MYO'larda zorunlu olarak verilirken, söz konusu derslerin işletme bölümünün ders planında seçmeli ders kategorisinde dahi bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda önlisans eğitimi alan öğrencilerin muhasebe meslek mensubu olabilmesi için 4 yıllık ilgili fakülteye geçiş yapmasını özendirici faaliyetler geliştirilmelidir. Ayrıca başlı başına bir meslek olan muhasebe alanıyla ilgili lisans düzeyinde eğitim veren bölümlerin açılması ve bu bölümlerdeki derslerin Uluslararası Muhasebe Eğitim Standartlarına uyumlu olmasının sağlanması için önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Muhasebe Eğitimi, Uluslararası Muhasebe Eğitim Standartları

With its significant place in all societies, accounting is always developing profession. Countries with increasing economic and technological growth at the international level have reached global competition level and accounting profession has gained international importance. Today, accounting must aid not only financial institutions or governmental agencies by answering their calls but also international financial and non-financial interest groups. To catch up with this changing process, accountants must have noteworthy professional knowledge, ability and qualifications. Thus, in 2005, International Accounting Education Standards is published by International Accountants Federation (IFAC) to enhance accounting profession to an international level in this globalization process. These standards have stages of accounting profession such as career process, career education, internship, and examination. With the scope of ever-changing developments and requirements, these standards are being updated by IFAC in order to improve profession and to meet those demands. Accounting Education Standards were first published in 2005, then revised in the period 2013-2015 and ended up to its final form. In this study, the courses lectured in Sakarya University to candidates for accounting profession is analyzed in the context of International Accounting Education Standards-2: Content of Education Program (IES-2). The sufficiency to accounting profession and fidelity to standards of these courses for students studying in related departments is aimed to be determined. For this purpose, a survey is conducted to 326 students studying Accounting and Tax Applications Departments at Sakarya University Karasu, Geyve, Ali Fuat Cebesoy, Hendek and Sakarya Vocational Schools as well as Sakarya University Business Faculty Business Department. According to results, accounting and finance courses lectured in associate and undergraduate degree programs in related departments are found suitable for IES-2. Moreover, courses, necessary for students who want to be expert in accounting, such as Accounting Professional Legislation, Professional Ethics and Values, Commercial Documents, Office Management are compulsory courses, while aforementioned courses are not even in selective courses category in Business Department's curriculum. Thus, inspirer activities to switch to four-year related departments for students studying at associate degree programs need to be developed to make those students one of accountant professions. Furthermore, suggestions to open departments about only accounting in undergraduate level and making these courses to be harmonious with the International Accounting Education Standards are stated. Key Words: Accounting Education, International Education Standards