Bölgesel ekonomik kalkinmada turzim sektörünün rolü : Azerbaycan Gence Bölgesi açısından bir değerlendirme

Abstract

Çalışmanın temel amacı Azerbaycan`ın Gence bölgesinde turizm sektörünün rekabet gücünün analizi ve turizm sektörünün gelişmesindeki potansiyel ve olumsuz yönler ele alınmıştır. Porterin Elmas Modeli ile Gence bölgesinin turizm sektörünün rekabet gücü analiz olunarak olumlu ve olumsuz yönler gösterilmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde bölgesel ekonomik kalkınmanın çeşitleri, ilkeleri, amaç ve araçları, ayrıca bölgesel ekonomik kalkınmada rekabeti etkileyen temel faktörlere değinilmiştir. Çalışmanın ikinici bölümünde turizmin rekabet gücünü etkileyen niteliksel ve niceliksel faktörler incelenmiştir. Üçüncü bölümde Azerbaycan`ın sosyo-ekonomik değerlendrilmesi yapılırken, tarım sektörü, sanayi sektörü ve hizmet sektörü değerlendrilmiştir. Azerbaycan turizm potansiyeli ise bölgelere göre ele alınmıştır ve turizm potansiyeli Azerbaycan`ın hangi bölgesinde gelişib hangisinde gelişmediğine kısaca değinilmiştir. Çalışmanın uygulama kısmında Gence bölgesinde işlem gören turizm işletmeleri ve turizmle ilişkisi olan işletmelere anket uygulanmıştır. Anket sonuçları Elmas Modelinde analiz edilerek turizmin bu bölgedeki rekabet gücü incelenmiştir. SPSS programında anket sonuçlarının ortalaması ve standart sapması elde edilmiştir. Bunun sonucundaysa Elmas Modeli ile turizm sektörünün rekabet analizi yapılmış. Çalışmada gerçekleştirilen rekabet analizinin temel sonuçları şunlardır:  Gence bölgesinin turizm rekabet gücünde coğrafi konum, ulaşım kolaylığı, bölgede eğitim veren kurumların olması rekabet gücünü yüksek kılmaktadır.  Azerbaycan`ın petrole bağlı bir ekonomi izlemesi turizm sektörünün gelişmesine olumsuz etki yaratmıştır. Böylece bu sektörün gelişmesi için devletin sektöre yeterli sermaye ayırmaması sonucu turizm sektörü yeterli geliştrilmemiştir.  İşletmelerin büyük kısmı finansal kaynak yetersizliği, markalaşmada yetersizlik, altyapının gelişmemiş düzeyde olması gibi sorunlarla karşı karşıyadır.  Biokratik engeller, devlet teşvikindeki yetersizlik girişimcilerin bu alana yatırım yapmamasına etki eden durumdur.

The main purpose of this study is to analyze the competitive power of tourism industry in Ganja region of Azerbaijan and approach potential and negative factors in the development of tourism sector. Through Porter's Diamond Model the competitiveness of Ganja region was analyzed and its positive and negative aspects were revealed. In the first part of the study, types, principles, goals and tools of regional economic development, with particular reference to the main factors affecting competition in regional economic development were mentioned. In the second part of the study, quantitative and qualitative factors affecting the competitiveness of tourism were examined. In the third section, socio-economic development as well as agriculture, industry and service sectors were evaluated. Tourism potential of Azerbaijan was discussed based on regions and which regions were more developed than others were briefly touched upon in this study. In the application part of the study tourism businesses and the other businesses related to tourism were conducted a survey. Survey results have been examined in the Diamond Model and competitiveness of tourism in this region were analyzed. Average and standard deviation of survey results were obtained through SPSS software program. As a consequence, competitive analysis of tourism sector was conducted through Diamond model. The main results of competitive analysis performed in this study are as below:  Geographic location, ease of access, local educational institutions increases the competitiveness of tourism sector in Ganja region  Having an oil-dependent economy of Azerbaijan brought about a negative impact on the development of tourism sector. Thus, as a result the lack of allocation of sufficient investment by government for the development of this sector, it is not developed enough  Most of businesses are facing with insufficient financial resources, branding failure and the lack of advanced infrastructure  Bureaucratic obstacles and insufficiency in the governmental support are negative incentives for the entrepreneurs to invest in this field