Kur'an tercüme teknikleri açısından Büniyatov, Mammedaliyev ve Guliyev meallerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada Kur'an tercüme teknikleri açısından Azerbaycanlı müelliflerin; Ziya Büniyatov ve Vasim Mammedaliyev'in ortak çalışması olan Qur`ani Kərim Məalı (Kur'an-ı Kerim Mealı) ve Elmir Guliyev'in Rusça hazırladığı Коран: Смысловой Перевод и Комментарии Кулиева Э. Р. (Kur'an; E. R. Guliyev'in Meali ve Yorumları ile) isimli çalışmaları mukayeseli olarak değerlendirilmektedir. Çalışmanın esas amaçlarından biri, mütercimlerin meal hazırlarken uyguladıkları metodu belirlemektir. Diğeri ise onların, Kur'an'ın metnine ve muradolunan manasına uygun çeviri yapıp, yapmadıklarını ortaya koymaktır. Genel olarak ifade etmemiz gerekirse, her iki meal müellifleri Kur'an-ı bir bütün olarak ele almış, İslam'a uygun düşmeyen görüşlerden kaçınarak, klassik geleneğe dayalı çeviriler yapmışlartır. Sadece müellifler tarafından meallerin oluşturulmasında iki farklı metod tercih edilmiştir. Büniyatov-Mammedaliyev daha çok yorumcu ve açıklayıcı bir yöntem oluştururken, Guliyev Kur'an'ın orijinal metninde bulunmayan kelimelere yer vermekten kaçınarak, metne bağlı kalmıştır. Biz de bu çalışmamızda örnekler sunarak, bunları göstermeye gayret ettik.

In this thesis, we are comparing two different Qur'anic translation made by the Azerbaijanian authors. The title of the translations and translators' names are as follows:' The Translation of Meaning of Quran co-authored of Ziya Buniyatov and Vasim Mamedaliyev and The Quran: E. R. Quliyev's Meal (the translation of meaning of Quran) and Commentaries written in Russian by Elmir Quliyev. One of the main goals of thesis is to define the basic methodology that subject-matter translators had used in their translations. In addition to this, we also investigate whether or not they stay royal to the meanings of the Qur'anic text, it's literary and very well established meanings. On the basis of our research, we confidently say that translators of the Qur'an take the Qur'an as a whole into consideration and keep themselves away from unorthodox and un-Islamic concepts and understandings togherher with showing great respect towards classical approaches. Be that as it may, it has been observed that there is one significant methodological difference between these two translations carried our by Azerbaijanian authors, namely while Buniyatov and Mamedaliyev used an analytical and interpretative methods frequently, Quliyev, however, tried to stick to the literal aspects of the text, avoiding from using any expression which does not occur in the original text of Quran. Consequently, we spend great effor to show this difference as well as giving various concrete examples in our study.