Kentteki farklılık algısı : Üsküdar örneği

Abstract

Tarih boyunca, sosyal bilimler alanının temel konularından biri olan öteki kavramı, modern dönem ve sonrasında kendisine yüklenen anlam çerçevesinde şekillendirilerek 21. yüzyılın önemli kavramlardan bir tanesi haline gelmiştir. Farklılıkların yoğunlukla görüldüğü kentler, öteki kavramı üzerinden üretilen ötekileştirme, yabancı düşmanlığı, ayrımcılık, dışlama vb. negatif içerikli akım ve olguların merkezi durumundadır. Günümüz dünyasının tartışılagelen meselelerinden olan kentteki farklılık algısı çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Araştırmada, kentli bireylerin, farklı olana dair algıları, yaptıkları tanımlamalar analiz edilmeye çalışılmıştır. Araştırma üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde çalışmanın kavramsal ve kuramsal çerçevesi ele alınmıştır. Öncelikle, kimlik kavramı ve kimlik kavramının öteki olgusu ile ilişkisinden bahsedilmiştir. Sonrasında ise öteki algısı, ötekileştirme ve ötekiliğin toplumsal inşası konuları üzerinde durulmuştur. Son olarak; kent olgusu ele alınmış, kentsel mekânın kullanımındaki farklılıklardan bahsedilmiştir. İkinci bölümde, öteki ile beraber yaşama bahsi ele alınmıştır. Bu bölüm iki alt başlığa ayrılmıştır; ilki, öteki ile iletişimi etkileyen faktörlerdir. Bu kısımda, kalıpyargı, önyargı, iç grup ve dış grup kavramları incelenmiş ve öteki ile iletişimdeki yerine değinilmiştir. İkinci başlıkta ise ötekiliğin toplumsal süreçlerine yer verilmiştir. Araştırmanın son bölümünde, Üsküdar ilçesi içerisinde ikamet eden 30 kişi ile gerçekleşen nitel araştırmanın veri analizleri yer almaktadır. Araştırmanın yöntem ve tekniklerinin açıklanmasından sonra, oluşturulan kod/kavram haritaları çerçevesinde QDA Miner Nitel Veri analizi programı kullanılarak elde edilen grafiklere ve analizlere yer verilmiştir.

Throughout history, "the other" became one of the basic concepts of social sciences. The concept was formed through modern ideology and then turned out to be one of the most important concept of the 21st century. Cities, as the places which contain diversity, happened to be the center of cases that produced notions occured via "the other" concept as marginalization, xenophobia, discrimination, exclusion and so on. The research is composed of the perception of differences in the city. In the study, urban individuals' perceptions of differences and their descriptions of diversity are analyzed. It includes three parts. The first part focuses on conceptual and theoretical frameworks. First, the concept of identity and its relations with other concepts are discussed. Secondly, concept of other, marginalization and the relation between others and societies are identified. Finally, the cases about city and use of urban space are evaluated. The second part of the research lays out the issue of living together with others which is evaluated under two sub-headings. Frst one is based on the factors that affect communication with others. In that part, stereotypes, prejudices, internal and external gruops and their effects on process of communication with others are taken into consideration. The second sub-heading focuses on otherness and its social process. Final section of the research contains a comprehensive data analysis through the qualitative research conducted in Üsküdar district with 30 interviewees. After explaining the methods and techniques; code/concept maps, charts and analysis that constittutes within framework of QDA Miner Qualitative Data Analysis Programme are also explained.