Amasra'da Bizans dönemi üç eser : Tavşan Adası Manastırı, Amasra Kilisesi ve Küçük Kilise

Abstract

Bilinen en eski adı ile Sesamos, Pers İmparatorluğu zamanında Amastris, Bizans dönemindeki adıyla Amastedos, Türk dönemindeki adı ile de Amasra, Bartın iline bağlı, Karadeniz kıyılarında bulunan bir liman kentidir. Kuruluşundan günümüze kadar önemli bir ticaret merkezi olan Amasra'nın, Bizans döneminde de Piskoposluk merkezi olması bu önemini sürdürdüğünün göstergesidir. Hıristiyanlık, Roma İmparatorluğu sınırları içerisinde ve Pagan inancının baskısı altında doğmuştur. Bu nedenle Hıristiyanlar, ilk olarak katakomplar gibi gizli ibadet mekânlarında dinlerini yaşamaya çalışmışlardır. İmparator Constantinus 324 yılında Hıristiyanlığı serbest bırakınca ilk kiliseler yapılmaya başlanmıştır. Başlangıç döneminde Hıristiyanlar ile Paganistler arasında kanlı mücadeleler yaşanmıştır. Bu mücadelelerin yaşandığı yerlerden biri de Amasra'dır. Bütün mücadelelerin sonunda Hıristiyanlar, Paganlara karşı galip gelmiş ve Amasra' da kiliseler yapılmaya başlanmıştır. Katalog Bölümünde Amasra' da Bizans döneminde inşa edilmiş olan bir manastır, bir kilise ve bir şapel ele alınmıştır. Bu yapılardan ikisi günümüze kadar varlığını korumuşken bir tanesi harap durumda bulunmaktadır. İlçede tespit edilen bu yapıların tarihi, mimarisi ve süsleme özellikleri; veriler, çizimler ve fotoğraflarla açıklanmaya çalışılmıştır. Kiliseler kendi içerisinde, çevresinde ve Anadolu' da bulunan benzer örnekleriyle karşılaştırılmıştır. Planlar, çizimler ve fotoğraflar ekler bölümünde verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kilise, Amasra, Bizans, Hıristiyanlık

With its earliest name,"Sesamos", "Amastris" in Persian Empire period, "Amastedos" in Byzantine period, and "Amasra" in Turkish period, is a coastal town of Bartın on Black Sea coast. That Amasra, which has been an important trade centre so far, was also a Bishop centre in Byzantine period is the indication of its ongoing significance. Christianity was born under Pagan pressure within the borders of Roman Empire. Therefore Christians, first tried to live their religion in secret sanctuaries, such as catacomps. The First churches started to build when Constantinus the Emperor set Christianity free in 324. In the beginning period, bloody wars occured between Christians and Paganists. Amasra was one of places where these fights broke out. At the end of all the battles, Christians defeated Pagans, and churches started to be constructed in Amasra. A monastery which was built in Byzantion period, a church and a chapel were explicated in catalogue chapter. While two of these buildings sustain their existences, one of them is ruined. The history, architecture and figuration features of these buildings, determined in the town are tried to be explained by data, drawings and photographs. Churches have been compared with each other and their similar examples in Anatolia. Plans, drawings and photos are stated in appendixes. Keywords: Byzantion, Church, Amastris, Christianity.