Suruç (Şanlıurfa) ilçesi tarım coğrafyası

Abstract

Çalışma sahamız olan Suruç ilçesi, Şanlıurfa'nın güneybatısında yer almaktadır. Sahip olduğu verimli ve geniş topraklar sayesinde önemli bir tarım sahası konumundadır. Suruç ilçesi ile ilgili olarak daha önceden tarım coğrafyası ile ilgili olarak çalışma bulunmaması, ilçede tarımsal faaliyetlerin zaman bakımından değişiklik göstermesi, yeraltı suyunun azalmasına bağlı olarak tarım ürünlerinin üretiminin değişiklik arz etmesi gibi nedenler Suruç ilçesinin tez konusu olarak seçilmesinde etkili olmuştur. İlçede 1965 yılına kadar nadas yöntemiyle buğday ve arpa gibi tahıllar ile mercimek ve nohut gibi baklagillerin üretimi önemli bir yer tutmaktadır. 1965 yılı sonrasında ise yeraltı suyunun kullanılmaya başlamasıyla sulamalı tarım yaygınlaşmış ve pamuk gibi yüksek gelir getiren ürünler tarımsal üretimde ön plana çıkmıştır. Daimi akarsuyun bulunmadığı Suruç'ta mevsimlik akarsu sayısı oldukça fazladır. Yaz kuraklığıyla beraber Mayıs ayı sonlarında tamamen kuruyan mevsimlik akarsular, sulama amaçlı kullanılamamaktadır. Dolayısıyla Suruç'ta tarımsal amaçlı kullanılan suyun tamamı yeraltından sondaj yolu ile elde edilmektedir. Fakat 1965-1990 yılları arasında Suruç ilçesinde bilinçsiz olarak birçok sondaj kuyusu açılması yeraltı suyunun zamanla azalmasına neden olmuştur. 1990 yılından sonra ise yeraltı suyunun neredeyse tükenme aşamasına gelmesinden dolayı Suruç ilçesinde ciddi oranda pamuk tarımında azalma meydana gelmiş ve bu durum yeniden kuru tarıma geçişi hızlandırmıştır. Çalışma sahasındaki tarımsal ürün desenindeki değişimi belirlemek amacıyla 1985 ve 2011 yılı Ağustos ayına ait görüntülerin yakın infrared ve görünür bölgeye ait kırmızı band kullanılmıştır. NDVI ile Suruç ilçesinde tarımsal ürün deseninde meydana gelen değişim ortaya konulmuştur. Bununla birlikte Suruç ilçesi arazi kullanım sınıf ve kabiliyetleri de tespit edilmiştir. Bunun neticesinde çalışma alanımızda tarımsal üretimin ve desenin belirlenmesinde su faktörünün en önemli etken olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca ekonomik etmenler de tarım desenin yıllık değişiminde etkili olmaktadır. Anahtar Kelimeler: Suruç, Tarım Coğrafyası, Arazi kullanımı, Uzaktan Algılama

Our research area, Suruç District, is located in southwest of Şanlıurfa. It is an important agricultural area due to the fertile and large land it owns. Suruç District is determined as the thesis topic due to the importance of its agricultural activities. Reasons like lack of studies on Suruç District's agricultural geography beforehand, agricultural activities in the district varying in terms of time, production of agricultural products varying due to the decrease in ground water are also effective in choosing Suruç District as the thesis topic. Until 1965, production of cereals like wheat and barley together with legumes like lentil and chickpeas by fallow method had an important place in the district. After 1965, as the ground water have started to being used, irrigated agriculture have spread and products which bring high income like cotton have come to the fore in agricultural production. Seasonal streams are quite a lot in Suruç, where there are no permanent streams. Seasonal streams which totally dry to the end of May due to the summer drought cannot be used for irrigation. Because of this, all the water used for agriculture in Suruç is gained from underground through drilling. But drilling so many boreholes in Suruç unconsciously between 1965 and 1990 has led to a decrease in ground water in time. After 1990, as the ground water have almost come to the point of exhaustion, a dramatic decrease in cotton agriculture took place in Suruç and this situation accelerated the transition to dry farming. The close infrared of images that belong to August of 1985 and 2011 and the red band images of the visible region were used to determine the change in the product design in the research area. The change which took place in the agricultural product design in Suruç was presented by NDVI. Together with this, Suruç District land use classes and abilities were also identified. As a result of these studies, it emerged that the water factor was the most important factor to identify the agricultural production and design in our research area. Also the economical factors are effective in the yearly change of agricultural design. Keywords: Suruç, Agricultural Geography, Land Use, Remote Sensing