Dış ticaret işletmelerinin uluslararsı muhasebe standartlarına (UFRS) göre muhasebeleştirilmesi

Abstract

Son yıllarda hızlı büyüyen ve büyümeye bağlı olarak da küreselleşen ülkemiz aynı hızla uluslararası ticarette de önemli değişimler ve gelişimler gerçekleştirmiştir. Belirtilen bu değişim ve gelişim sonucu dış ticaret ve dış ticarete yönelik işlemler de ağırlıklı olarak gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Dış ticaretle ilgili gerek teorik gerekse de uygulamaya yönelik bilgilerin önemi daha da artmıştır. Dış ticaret kapsamında işletmelerin farklı uygulamaların muhasebeleştirilmesinde ülkelerin yasal mevzuatına bağlı olarak bu uygulamaların yeknesak muhasebeleştirilme yapılamama sorunu da ortaya çıkmaktadır. Çünkü muhasebe uygulamalarında ülkeler arasındaki farklılıklar, finansal verilerin karşılaştırılmasını zorlaştırmakta, sermaye piyasalarının gelişmesini engellemekte ve uluslararası şirketlerin faaliyetlerini de bir ölçüde kısıtlamaktadır. Bu çalışmada ülkemizde dış ticaret kapsamındaki işlemlerde öncelikli olarak kullanılan TMS 2 Stoklar, TMS 18 Hasılat, TMS 21 Kur Değişim Etkileri ve TMS 23 Borçlanma Maliyetleri Standartları ele alınmış ve yapılan işlemlerin bu standartlara göre nasıl muhasebeleştirilmesi gerektiğinin belirtilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma; üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde dış ticaret işlemleri ve temel kavramlar açıklanmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde UFRS açıklanmaya çalışılarak UFRS ile dış ticaret arasındaki ilişkilerden bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde ise dış ticaret işlemlerinin UFRS kapsamında nasıl muhasebeleştirilmesi gerektiği gösterilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda; VUK' da belirtilen hususlar ile TMS de belirtilen hususlar arasında bazı farklılıklar olmakla beraber önemli farklılıkların olmadığı görülmüştür. Fakat gelecekte TMS 'ye uyumun artması ve dış ticaret alanının genişlemesi ile TMS ile VUK arasındaki bu farklılıkların sorun oluşturmasının önüne geçmesi adına şimdiden yasal değişikliklerin yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Dış ticaret, UFRS, TMS 2 Stoklar, TMS 18 Hasılat, TMS 21 Kur Değişim Etkileri, TMS 23 Borçlanma Maliyetleri

In recent years, Turkey has become a globalized country and economy of the country is growing rapidly. As its growing, the trade of turkey has also essential changes and improvements. These changes and improvements bring changes in foreign trade and foreign trade transactions. The theoretical and practical knowledge of foreign trade has gained more importance. In the scope of the foreign trade, the issue of uniform accounting has been occurred by recognition of firm different transactions under complying with the countries' legislation. The differences between countries' accounting practices make it difficult to compare the financial data. It prevents the development of the capital market and it also restricts the activities of international companies to some extent. In this study, the standards -IAS 2 Inventories, IAS 18 Revenue, IAS 21 in Foreign Exchange Changes Effects and IAS 23 Borrowing Costs Standard -that are primarily used within the scope of foreign trade transactions are examined and it is intended to show the accounting treatment of these transactions according to above stated standards. This study is comprised of three main sections. The first section attempts to explain foreign trade transactions and fundamental concepts. The second section tries to explain UFRS and addresses the relationship between UFRS and foreign trade. In the third section it is intended to show the accounting treatment of foreign trade transactions within the scope of UFRS As a result of this study, it is seen that while there are some differences between the issues indicated in the VUK and the issues specified in the TMS, there are not significant differences between these two. However, in order to avoid the problematic consequences of these differences between TMS nad VUK resulting from the increasing complience to TMS and expansion of the scope of foreign trade in the future, it is concluded that necessary legal regulations must be made henceforth Keywords: Foreign, IAS, IAS 2 Inventories , IAS 18 Revenue, IAS 21 The Effects of Changes in Foreign Exchange Rates, IAS 23 Borrowing Costs