Muhalif jeopolitik söylem olarak PKK metinlerinde “Kürdistan” temsilleri (1982-2013)

Abstract

Bu tez, 1980'li yıllarda ortaya çıkan ve devlet dışı silahlı bir aktör olan PKK'nın metinlerindeki "Kürdistan" temsilini sorgulamaktadır. Diğer bir deyişle, bu tez ortaya çıktığı günden bu yana bir terör meselesi olarak siyasi perspektiften ele alınan Kürt meselesini coğrafi perspektiften ele alarak bir coğrafi tahayyül olarak PKK'ya ait metinlerde kendine sıkça yer bulan "Kürdistan" temsilinin muhalif pozisyonunu ve bu temsilin dönüşümünü incelemektedir. Muhalif jeopolitik devlet dışı aktörlerin de coğrafi tahayyülleri olabileceğini ve bu coğrafi tahayyüllerin devletlere direnç gösterebileceğini savunmaktadır. Bu bağlamda tez kapsamında genel olarak muhalif jeopolitik üzerinde durulmuştur. Daha özelde ise Türkiye'ye karşı eylemler yürüten PKK'nın mekan siyaseti, coğrafya tahayyülü sorgular. Bu tezin temel argümanı ise PKK'nın metinlerinde muhalif coğrafi tahayyülün var olduğunu ve bu tahayyülün PKK'nın mücadele stratejisinden ve siyasetinden bağımsız düşünülemeyeceğini iddia eder. Tezin ikinci argümanı ise PKK'nın, Kürt ulusal kimliğini ve tarihi yeniden yazarak, kendini "Kürtlerin vatanı olarak Kürdistan'ın" koruyucusu ilan etmesi ve bu yolla kendi eylemlerini meşrulaştırdığıdır. Bu bağlamda tez, PKK'nın 1982'den beri basılan aylık yayın organı olan Serxwebûn'a ve PKK'nın lideri Abdullah Öcalan'ın metinleri incelenmiştir. Tezin kapsamı ise 1982-2013 yılları arasını kapsamaktadır. Bu kapsamda tez üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde tezin temel argümanları, kapsamı ve amacı kaleme alınmıştır. Ardındansa kavramsal çerçevenin yer aldığı ikinci bölümde coğrafi tahayyül ve coğrafi temsil kavramları üzerinde durularak muhalif jeopolitik tartışması yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise PKK metinlerinin analizi üzerinde durulmuş ve bir coğrafi tahayyül olarak Kürdistan'ın muhalif pozisyon haline gelmesini sağlayan dört temsil düzeyinin olduğu tespit edilmiştir. Bu temsiller sırasıyla jeo-tarih, jeo-kimlik, bir vatan olarak Kürdistan ve jeopolitik başlıkları altında incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Muhalif jeopolitik, coğrafi tahayyül, PKK, Kürdistan.

This thesis interrogates the representation of Kurdistan in texts of PKK as a non-state armed actor which emerged in the 1980's. In other words, The Kurdish Question has been approached in political perspective as a terrorism issue since it emerged. This thesis, by addressing in geographical perspective, analyses PKK's texts in the framework of the dissident position of the Kurdistan representations as a geographical imagination and its transformation. Dissident geopolitics which is a subfield in critical geopolitics advocates that non states actors may have geographical imaginations as the states and their geographical imagination may resist to states' geographical imaginations. In this context, this thesis concerns dissident geopolitics that has a dissident geographical imagination. In particular, it questions the spatial politics and geographical imagination of PKK which carry out armed struggle against Turkey. The main argument of this thesis is the existence of dissident geographical/geopolitical "Kurdistan" imagination in PKK's discourse and this geographical imagination cannot consider independent from politics of the PKK. The second argument of this thesis is that PKK consolidated his position of "defender of Kurdistan as Kurdish homeland" and legitimated his armed struggles by re-writing Kurdish national identity and history. In this context, The journal of Serxwebun (Independence) which has been published by the PKK monthly between 1982-2013 and the texts of Abdullah Öcalan, the leader of PKK, are examined. The thesis consists of three main chapters. In the first chapter, the purpose, context and arguments of thesis are explained. In second chapter, the notions of geographical representation/imagination are discussed in the context of dissident geopolitics. In third chapter of thesis, PKK's texts are analyzed and four representations of Kurdistan as a dissident geographical imagination are revealed. Theses representations are explained under the titles of geo-history, geo-identity, Kurdistan as a Kurdish homeland and geopolitics. Keywords: Dissident geopolitics, geographical imagination, PKK, Kurdistan.