Muhasebe meslek mensuplarının vergi ahlakına etkisi : Sakarya ili örneği

Abstract

Mükelleflerin vergi ahlakına muhasebe meslek mensuplarının etkilerinden yola çıkılarak hazırlanan bu çalışmanın birinci bölümünde vergi ahlakı kavramıyla ilgili teorik bilgilere ve vergi ahlakının diğer kavramlarla olan ilişkisine yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde vergi ahlakına etki eden faktörlerden ekonomik, sosyal ve demografik faktörler incelenmiş ardından muhasebe mesleği ve muhasebe meslek etiği hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Sakarya ilinde yapılan alan araştırmasından elden edilen veriler incelenmiştir. 249 katılımcının cevapları SPSS 20 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Muhasebe meslek mensuplarının vergi ahlakının tespitine yönelik aralarında ilişki olabilecek belirli sorulara Ki-kare analizi uygulanmıştır. Eğer varsa söz konusu ilişkinin derecesini ve yönünü görebilmek amacıyla Goodman-Kruskal'ın gamma katsayısı hesaplanmıştır. Cinsiyetin vergi ahlakına etkisi incelenirken Mann - Whitney U testi kullanılmıştır. Eğitim değişkeni incelenirken ise Kruskal - Wallis testi uygulanmıştır. Şeffaf olmayan kamu harcamaları olsa bile sorumlu mükelleflerin vergiye gönüllü uyum sağladığı tespit edilmiştir. Öte yandan mükelleflerin vergi kaçırmaları durumunda nasıl bir yaptırım ile karşılaşacaklarını muhasebe meslek mensuplarına danışarak hareket ettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Muhasebe meslek mensuplarının muhasebe etiğine aykırı davranışlarda bulunmadıkları gözlemlenmiştir. Vergi ahlakına etki eden demografik faktörler arasında eğitim düzeyine paralel vergi ahlakının da arttığı, aynı şekilde eğitim düzeyi arttıkça muhasebe meslek etiğine riayetin arttığı gözlemlenmiştir. Sonuç kısmında ise araştırmadan elde edilen veriler teorik bilgiler ışığında yorumlanmış ve muhasebe meslek mensuplarının vergi uyumlarını dolayısıyla mükelleflerin vergi uyumlarını artırmaya yönelik öneriler açıklanmıştır. Anahtar Kelimeler: Vergi Ahlakı, Muhasebe Meslek Mensuplarının Vergi Ahlakına Etkisi, Anket

The purpose of this study is to analyze the professional accountant's effect on taxpayer's tax morale. On the first part theoretical information about tax morale and mentioned factors with tax morale was given. In the second part of this study economic, social and demographic variables which effects tax morale is explained. Also information about the accounting profession and accounting ethics was given. By the way in the third part, professional accountant's effects on tax morale is examined with the result of field research in Sakarya. The responses of 249 participants were analyzed using SPSS 20 software. To determine the tax morale of professional accountants; specific questions which are in a possible relationship was subjected the Chi-square test and to see the degree and direction of the related questions Goodman-Kruskal's Gamma coefficient was calculated. Sex variable was examined by Mann- Whitney U test and education variable was examined by Kruskal-Wallis test. It has been found that, even there is non-transparent public expenditure, responsible taxpayers provide voluntary tax compliance. On the other hand tax payers act in consultation with the accountants about sanctions they will face in case of tax evasion. Bye the way it was found that professional accountants act according to accounting ethics. Between demographic variables which effects tax morale it was found that; tax morale increases together with education level. Also education level and obeying to accounting ethics rises parallel. In the conclusion part, the data which is obtained by examination was with theoretical knowledge reviewed. And some suggestions was given to increase professional accountants and taxpayer's tax compliance. Keywords: Tax, Tax Morale, Survey, The Effects of Professional Accountants