Ulumu’l- Kur’an açısından subhi es-salih’in “Mebahis” adlı eseri

Abstract

Kur'ân ilimleri, tarih boyunca gelişimini sürdürmüş, konuları ve araştırma alanları birçok araştırmanın temel dayanağı olmuştur. Bu ilmin dayanağı olan Kur'ân-ı Kerim üzerine ilk asırlardan itibaren yoğun faaliyetler olmuş, onu anlama çalışmaları günümüze kadar çoğalarak devam etmiştir. Bu çalışmada, bu faaliyetlerden biri olan Subhi es-Sâlih'în Mebâhis fî 'Ulûmi'l-Kur'ân adlı eseri Kur'ân ilimleri özelinde değerlendirilmiştir. Subhi es-Sâlih (1926-1986), Lübnan'da yetişen bu asrın önemli âlimlerinden biri olup son dönem İslam düşüncesi içerisinde ortaya koyduğu çalışmalarla kendisine önemli bir yer edinmiştir. Arap dünyasında oldukça tanınmış olmasına rağmen ülkemizde hakkında müstakil bir çalışma bulunmamaktadır. Bunu gidermek için çalışmada, tahsil hayatı, ilmi kişiliği, öğretim hayatı ve telif ettiği eserlerden bahsedilmiştir. Yazara ait ilmi eser ve makaleler hakkında kısa bilgiler verilmiş, adı geçen çalışmaların özelliklerine dair gerekli bilgiler sunulmuştur. Subhi es-Sâlih'in Mebâhis adlı eserinde takip ettiği yöntem ve alana katkıları araştırılmış, klasik ve modern Ulûmu'l-Kur'ân edebiyatıyla mukayesesi yapılmıştır. Bir giriş ve iki ana bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde Subhi es-Sâlih'in hayatı, ilmi kişiliği ve Lübnan Sosyo-Politik durumu ele alınmıştır. İkinci bölümü ise eserin muhtevasına ve bu alanda telif edilen diğer kaynaklarla mukayesesine ayrılmıştır. Sonuç olarak; eser, modern dönemde yazılan oryantalistlerin Kur'an'a dair şüphelerini de izale etmeye çalışan, Zürkâni'nin Menâhilu'l-İrfân'ından sonra en kapsamlı Ulûmu'l-Kur'ân eseri olma özelliğine haiz olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Subhi es-Sâlih, Lübnan, Ulumu'l-Kur'ân, Kur'ân.

Sciences of the Qur'an, has continued its development throughout history. Its issues and research areas have been the mainstay of many studies. Intensive studies have been on the Quran since the first century, the basis of this knowledge. These works continued increasingly until today. In this study, Subhi al-Salih's work, Mabahith fi Ulum al-Quran, was evaluated in terms of the sciences of the Qur'an. Subhi al-Salih, who grew up in Lebanon, one of the major scholars of the last century. He is an important figure for the last period of Islamic thought. Although he is quite well-known in the Arab world, there is not independent studies in our country. This study aims to introduce his life and studies to the Turkish academy. In this study investigated his resarchers' content, method and contribution to the field. Also, the Mabahith fi Ulum al-Quran, compared with classical and modern literature of sciences of the Qur'an. This study consists of introduction and two main parts. The first part mentions about Subhi al-Salih's life and the scientific personality and socio-political situation in Lebanon. The second part is devoted to comparing the content of the work and other resources. In conclusion; Mabahith fi Ulum al-Quran is seen as the most comprehensive work in the sciences of the Qur'an after the "Menâhilu'l-İrfan" its written for responding to questions of orientalist about the Qur'an at the modern era. Key Words: Subhi al-Salih, Lebanon, Sciences of the Qur'an (Ulum al-Qur'an), Qur'an.