Empirical analysis over trade advantage of Turkey in the light of international costs

Abstract

Ülkelerin iktisadi anlamda kendi kendilerine yetememesi ve uzmanlaşarak daha verimli üretime yönelmesi uluslararası ticaretin önemini giderek artırmaktadır. Son otuz yılda, uluslararası ticaret küresel hasıla düzeyinden daha hızlı büyümektedir. Dünya Ticaret Örgütü'nün (DTÖ) 2001 Dünya Ticaret Raporu'na göre 1980'den bu yana 21. yüzyılın başına kadar dünya ticareti, yaklaşık olarak dünya üretim büyümesinden iki kat daha hızlı büyümüştür. Ayrıca, yükselen piyasa ekonomileri dünya ticaretindeki paylarını gün geçtikçe artırmaktadır vetoplam küresel ihracattaki payları hemen hemen %50 düzeyine ulaşmıştır. Gelişen ekonomiler arasında bulunan Türkiye, 2023 itibariyle, uluslararası ticaretteki payını %1.5'e çıkarmayı ve dünyada ilk 10 ekonomi içerisinde yer almayı hedeflemektedir. Ayrıca ihracatın ithalata oranının da 2023 yılında %80 olarak gerçekleşmesi planlanmaktadır. Türkiye'nin dış ticareti için gelecek planlanırken uluslararası maliyetlerin göz ardı edilmesi büyük sorunları da beraberinde getirebilir. Bu maliyetler içinde taşımacılık maliyetleri ve emtia fiyatları uluslararası ticaretin belirleyicilerindendir. Aynı zamanda döviz kurunun da bir ülkenin uluslararası ticaretteki performansı açısından önemli bir role sahip olduğu görülmektedir. Taşımacılık maliyetlerinin, uluslararası emtia fiyatlarının ve döviz kurunun ülkelerin uluslararası ticaretinin temsili değişkenleri arasında oldukları kabul edilmektedir. Tez çalışmasının temel amacı, Türkiye'nin dış ticaretinin uluslararası maliyetler ile olan nedensellik ilişkisini ortaya çıkarmaktır. Uluslararası ticaretin başlıca maliyetlerinden olan emtia fiyatları ve taşıma maliyetlerinin yanında döviz kuru da buna ek olarak küresel anlamda dış ticaretin belirleyici etkenleri olarak ele alınmaktadır. Taşımacılık maliyetlerini ölçmek için Baltık Kuru Yük endeksi (BDI) referans olarak alınmıştır. Yapılan ekonometrik analizin sonuçlarına göre BDI verileri üzerinden belirlenen uluslararası taşımacılık maliyetlerinden ve nominal efektif döviz kurundan ithalata, ulusalararası emtia fiyatlarından ve nominal efektif döviz kurundan ihracata Granger nedensellik bulunmuştur.

Declining the idea of self-sufficient countries in terms of economy and specialization of countries in order to produce more efficiently increase the importance of international trade. In the last thirty years, international trade has grown faster than global output level. According to 2001 World Trade Report of World Trade Organization (WTO) world trade has been approximately twice as fast as world production growth since 1980 until the start of 21th century. Share of emerging economies have been raising in world trade. Export share of developing economies reached to nearly half of total export globally. Turkey, one of the developing countries, intends to increase the trade share in international trade to 1.5% and to be in the top 10 economies in the world by 2023. Additionally, export/import ratio is planned to reach 80 % in 2023. It is possible to give problems when the international trade costs are ignored. Transport costs and commodity prices are two aspects to form international trade patterns. Also, exchange rate of a country has been seen as a significant factor for the international trade performance of country. Transport costs, international commodity prices and exchange rate have been accepted proxy variables of international trade of a country. The main purpose of the thesis is to find out the relation of foreign trade of Turkey with international costs by finding causality relations. International commodity prices and freight rates are two principal costs for international trade. Baltic Dry Index (BDI) is accepted as the indicator of transportation cost in international trade for the study. Besides, exchange rate of the country is taken another determinant of foreign trade globally. According to results of econometric analyses, international transportation cost from BDI data and nominal effective exchange rate are the Granger causality of import of Turkey. Besides, international commodity prices and nominal exchange rate are the Granger causality of export of Turkey.