Uluslararası alanda 11 Eylül sonrası Afganistan

Abstract

Bu tezin amacı, 11 Eylül 2001'de meydana gelen terör saldırıları sonrası yaşanan koşuları Afganistan'a neler getirip oradan neler götürdüğünü araştırmaktır. Bu konuyu tahlil edebilmek için Afganistan'da meydana gelen iktidar savaşlarının gerisinde yatan sebeplerin yeterince anlaşılması ve açıklanması gerekmektedir. Bu amaçlar doğrultusu çalışma da üç temel varsayım geliştirilmiştir. Bunlar çalışmanın bulguları ile aşağıdaki gibidir: İlk olarak, Afganistan, Batıdan Doğuya ve Kuzeyden Güneye Orta Asya'da önemli güzergahlara sahiptir. Bu yüzden bu ülkede güç mücadelesi geçmişten günümüze devam etmektedir. Bölge sistemini belirleyen güçlerin (ABD, Rusya, İran, Çin, Pakistan, Hindistan) çatışan çıkarları Afganistan'da huzur ve istikrarı engellemektedir. İkinci olarak, 11 Eylül terör saldırılarına kadar Afganistan ve Orta Asya'daki çıkarlarını kaybetmekle karşı karşıya kalan ABD, terör saldırılarını fırsat olarak değerlendirip Afganistan'a müdahale ederek gelecekteki çıkarlarını garanti altına almaya çalışmaktadır. Üçüncü olarak, Afganistan'da ABD lehine oluşan durum, bölge sistemindeki güçlerden Rusya, Çin ve İran'ı olumsuz olarak etkilemektedir. Ancak bu devletler bölgede güç sahibi olmak için yeni politikalar üretebilecek ve uygulayabilecek güçlerdir. Son olarak, genel bir sorun olarak da; büyük devletler Afganistan'daki güç mücadelesinden vazgeçmedikleri sürece bu ülkede barış, huzur ve istikrar beklenmemesi gerettiği tespitinden de bahsedilebilir.

The aim of this thesis is to investigate the losses and benefits of Afghanistan in response to gains of US after its intervention to Afghanistan, via examining the opportunities provided to US after the september 11 terror attacks. In order to analyze this subject thoroughly it is mandatory to adequately understand and explain the causes lying behind the ruling conflicts of Afghanistan. In this study three principal hypothesis were built up. Findings of this study are as follows: Primarily, extending from west to east and north to south, Afghanistan has important routes in Central Asia. Therefore ruling conflicts take place in this country past to nowadays. Interfering benefits of the powers (US, Russia, Iran, China, Pakistan, India) that determine the regional regulation, restrain peace and stability in Afghanistan. Secondly, US having been exposed to losing its benefits in Afghanistan and Central Asia until the September 11 terror attacks, evaluates the terror attacks as an oppotunity and by intervening to Afghanistan tries to guarantee its future interests. Thirdly, the situation changing in favor of US in Afghanistan, affects unfavorably the regional regulatory powers Russia, China and Iran. However, to gain more power, these countries are able to build up and exercise new policies in the region. As a result it must not be expected to see peace, serenity and stability take place in this country unless the great countries give up their power struggle in Afghanistan.