Döviz kurundaki değişimlerin sektörel bazda ihracata etkileri : Türkiye örneği

Abstract

Döviz kurundaki değişme ekonomik faaliyetleri etkileyen en önemli göstergeler arasında yer almaktadır. Bu sebeple döviz kuru değişimi hem ekonomik faaliyetleri etkiler hem de ekonomik faaliyetlerden etkilenmektedir. Bu amaçla çalışmada, döviz kuru değişimi ile sektör ihracatı arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Bu amaçla, yapısal değişime izin veren birim kök testleri olan Zivot-Andrews birim kök testi ve Lee Strazicich testleri kullanılmıştır. Daha sonra Toda- Yamamoto simetrik nedensellik ve Hatemi-j asimetrik nedensellik analizleri uygulanmıştır. Tarım, sanayi, madencilik sektör ihracatı ve reel döviz kuru değişkenlerinden oluşan 2008:01 ve 2018:12 dönemine ait aylık veri setinden yararlanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, Zivot- Andrews ve Lee Stratizizch birim kök testleri sonucunda döviz kuru, tarım, sanayi ve madencilik sektörlerinin durağan olduğu gözlemlenmiştir. Yapılan nedensellik testleri sonucuna göre ise, döviz kurundan tarım, sanayi ve madencilik sektör ihracatına simetrik ve asimetrik nedensellik olmadığı sonucuna varılmıştır. Yani döviz kurunda meydana gelen değişimin etkilemediği bulgularına ulaşılmıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda döviz kurunda meydana gelen değişimin tarım, sanayi ve madencilik sektör ihracatını etkilemediği sonucuna ulaşılmıştır.

The change in exchange rate is one of the most important indicators affecting economic activities. For this reason, exchange rate change affects both economic activities and economic activities. For this purpose, in this study, the relationship between changing in exchange rate and sector exports is to investigate. For this purpose, Zivot-Andrews unit root test and Lee Strazicich tests were used. Then Toda-Yamamoto symmetric causality and Hatemi-j asymmetric causality analyzes were applied. The monthly data set for the period between 2008:01 and 2018:12, which includes agriculture, industry, mining sector exports and real exchange rate variables, was utilized. According to the findings obtained from the study, Zivot-Andrews and Lee Stratizizch unit root tests showed that the exchange rate, agriculture, industry and mining sectors were stationary. According to the results of causality tests, it is concluded that there is no symmetric and asymmetric causality in the export of agricultural, industrial and mining sectors from the exchange rate. In other words, the findings that did not affect the changing in exchange rate were reached. As a result of the analyzes performed, it was concluded that the changing in exchange rate did not affect the exports of agriculture, industry and mining sector