Modern toplumda batıl inançlar ve new age akımı

Abstract

Geçmişten bugüne insanın geleceği bilme ve öğrenme arzusu, korku ve çaresizliklerine çözüm arayışları, mutluluğa ulaşma çabası hep var olmuştur. Bununla birlikte günümüzde modernleşme süreciyle bireylerdeki anlam arayışı ve kapitalist sistemin getirisi olan birtakım sosyo-ekonomik faktörler, kaygı ve risk, bazı psiko-sosyal etkenler batıl inanışların devamlılığını sağlamaktadır. Üstelik bu tür inanışlar günümüzde modern formlarla yeniden üretilmektedir. Geleneksel dönemlerden beri varlığını koruyan ermiş kişilerin kerametleri, cin peri hikayeleri, büyü muska faaliyetlerinin yanında, bireysel anlamda bir ruhsal arınma ve deşarj mekanizması görevi gören New Age inanç biçimlerine de rastlamak mümkündür. Ruhlarla iletişim kurduğunu iddia eden medyumlar, yıldız falları ve birtakım spiritüel enerji çalışmaları Türkiye'de yaşam koçluğu ve kişisel gelişim sektörü adı altında gelişim gösteren ve giderek yaygınlaşan New Age faaliyetleridir. Bu anlamda toplumumuzda çok yönlü dini yaşantılar içerisinde şehirlerde dahi yaygınlığı görülen batıl inançlar, sözlü kültüre dayalı birtakım unsurların İslami ögelerle iç içe girdiği genel halk kitlesinde önemli yere sahiptir. Toplumun daha seküler olan zümrelerine bakıldığında ise aynı etkiyi New Age inanışlarının yarattığı gözlemlenir. Bu noktada araştırmada, günümüzde gerek bireysel gerek toplumsal temelde inanç kavramının, dini batıl inanç (hurafe) ve New Age inanışlarına doğru giden serüveninin temelindeki toplumsal etkenlerin incelenmesi önem arz etmektedir. Din alanındaki batıl inançlar ve New Age inanışlarının; günümüzde modernleşme ve gelişen çağdaş bilim anlayışına rağmen hangi sosyal nedenlerden kaynaklandığı ve beraberinde bu inanış biçimlerinin toplumsal işlevsellik açısından ne tür benzerliklere sahip olduğu sosyoloji alan yazınında araştırılmaya değerdir. Araştırmada bulgular literatür taraması, gözlem ve görüşme formu yoluyla elde edilmiştir. Çalışmanın esnek ve bütüncül doğasına uygun olması açısından, nitel araştırma yöntemine uygun olarak yapılan alan araştırmasında derinlemesine görüşme tekniğiyle İstanbul ilinin Anadolu ve Avrupa yakasından çeşitli semtlerden seçilen 20 katılımcıyla 15.01.2019-18.02.2019 tarihleri arasında görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışmada New Age ve batıl inanç kavramlarının toplumsal işlevsellik bakımından benzer olgular olduğu ve batıl inançların günümüz modern toplumlarında kendini yeniden ürettiği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Din, dindarlık, batıl inanç, New Age, modernleşme.

From the past to the present, the human desire to know and learn the future, the search for solutions to the fear and helplessness, the effort to attain happiness has always existed. In addition, the search for meaning in individuals and modern socio-economic factors, anxiety and risk, and some psycho-social factors that have been the consequences of the development of the capitalist system seems to provide the continuity of su