Çocuk kitaplarının Türkçeye aktarımı : Christine Nöstlinger örneğinde

Abstract

Çocuk, kendine özgü özellikleri olan, farklı dünya algısına sahip, hayal dünyası geniş, eğlenmeyi seven, özgürlüğüne düşkün, küçük meraklı bir kâşiftir. Çocukların bilişsel ve ruhsal gelişim sürecini desteklemek amacıyla, ilk başta çocuğa görelik ilkesine uygun, şekil ve içerik açısından nitelikli çocuk kitaplarının çocukla buluşturulması, eğitimciler, uzmanlar ve ebeveynler tarafından üzerinde durulan bir noktadır. Çocuk edebiyatı eserlerine, çeviri çocuk kitaplarının da dâhil olmasıyla, Çeviri Çocuk Edebiyatı alanında çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada, çocuklara yönelik yazılan nitelikli kitapların özelliklerinden ve kitap çevirisi yöntemlerinden bahsedilerek ve çeviri örnekleri incelemesi yapılarak, Çeviri Çocuk Edebiyatı alanına katkı sağlamak amaçlanmaktadır. Çocuk Edebiyatı ve Çeviri Çocuk Edebiyatının tarihsel süreci, edebi metinlerin çevirisi ile ilgili kuramlar ve yöntemler, çevirmenin çeviri sürecinde yaşadığı sorunlar ve sınırlılıklar çalışma kapsamına alınmıştır. Ayrıca çeviri eleştirisi yaparken uygulanan ölçütlerden bahsedilmiştir. Bu ölçütler ışığında ünlü çocuk kitabı yazarı Christine Nöstlinger 'in üç kitabının Almancadan Türkçeye aktarımı metin bağlamında ve cümle temelli olarak incelenmiştir. Söz konusu çeviri kitaplarındaki aktarımlarda çocuğa görelik ilkesinin ne ölçüde dikkate alındığı incelenmiş ve kullanılan ifadelerin bu ilkeye uygun olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak, çocuğa görelik ilkesi doğrultusunda seçilen ifadelerin, çocuklara kitap okumayı sevdirmesi ve okuma alışkanlığı kazandırmasındaki öneminden bahsedilmiş ve elde edilen bulgular örneğinde dikkat edilmesi gerekenler ortaya koyulmaya çalışılmıştır.

Children have characteristic features that are spesific and unique to themselves . Each of them have different word-views. They are little explorers who are very curious, creative and imaginative. Morever, they love to have fun and dream and also to be free. Parents, educators and experts put emphasis on introducing children firstly to the child books that are suitable for the principle of child appropriateness and that are well qualified in terms of their apprearance and content in order support children's cognitive and psycological development. After the inclusion of translated child books into the works on children's literature, studies on translated children's literature have started to be done. In this study, it is aimed to make a contribution for the area of children's literature translation by focusing on the characteristics of qualified books for children and the methods for translating them; and also by analyzing several translations of these books. In addition to this, the historical process of both children's literature and translations of children's literature and also approaches and strategies about translating literary texts, the problems and limitations that the translators generally face during the process of translation are all taken into the scape of the study. The criteria used in the critique of translation were mentioned. In the light of these points and criteria, 3 books of Christine Nöstlinger, famous German writer of child books, are used for the investigation of their translation into Turkish from German. Translations are analyzed in context and sentence by sentence for their appropriateness to the level of children and the question of whether the terms used in these translated books are suitable for the principle of child appropriateness or not is tried to be answered. Lastly, the importance of using statements proper to the principle of child appropriateness is emphasized and the points to be taken into consideration are also highlighted.