Son Dönem Osmanlı kumandanlarından Mehmed Esad(Bülkat) Paşa(1862-1952)

Abstract

Mehmed Esad Paşa, Osmanlı Devleti'nin son yıllarda girdiği savaşlarda, savunduğu cephelerde üstün başarılarda bulunmuş değerli bir kumandandır. Hem Balkan Savaşları'nda hem de Birinci Dünya Savaşı'nda önemli görevler alan Esad Paşa, aynı zamanda Millî Mücadele'yi gerçekleştiren ve Cumhuriyet'i kuran kadroya gerek eğitmen gerekse kumandan olarak önemli katkılarda bulunmuştur. Adı literatürde pek geçmemesine rağmen, son dönem Türk Tarihinin en kıymetli kumandanlarından birisi olarak bu çalışmanın konusu olmuştur. 18 Ekim 1862'de Yanya'da doğan Esad Paşa hem Osmanlı hem de Alman askeri sistemi içerisinde yetişerek çok iyi düzeyde Almanca ve Fransızca öğrenmiştir. Osmanlı-Yunan Savaşı sırasında Yanya Kolordusu'nda görev alan Esad Paşa, Balkan Savaşları'nda Bağımsız Yanya Kolordusu Kumandanı olarak üstün bir direniş göstermiştir. Esad Paşa, 6 Ocak 1913'te Tekirdağ'daki III. Kolordu Kumandanlığı'na atanmıştır. Birinci Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Cephesi'nde III. Kolordu ve Kuzey Grubu Kumandanı sıfatıyla, Müttefik Devletleri'nin boğazdan geçmemesi için mücadele etmiş, dönemin önemli isimlerinden Cevat Paşa ve Mustafa Kemal Bey ile birlikte çarpışmıştır. Kasım 1915'te I. Ordu Kumandanlığı'na atanan Esad Paşa, savaş sırasında Almanya'ya giderek birtakım incelemelerde bulunmuş ve Ekim 1917'de Almanya İmparatoru Kayzer II. Wilhelm'in İstanbul ve Çanakkale ziyaretlerinde kendisine mihmandarlık yapmıştır. Daha sonra Şubat 1918'de V. Ordu Kumandanlığı'na, Haziran 1918'de Batum'da III. Ordu Kumandanlığı'na atanan Esad Paşa, nihayetinde II. Ordu Genel Müfettişi olmuş ve bu görevi sırasında 19 Ekim 1919'da emekliliğe ayrılmıştır. Emekliliğe ayrıldıktan sonra 15 gün gibi kısa bir süre de Bahriye Nazırlığı yapmıştır. Yaşamını askerliğe, eğitime ve devletine adayan bu kıymetli Türk kumandanı, gösterdiği mücadeleler ve üstün başarılarının yanı sıra etrafındaki ve kendisinden sonraki kumandanlara da örnek olmuştur. Bilgisi, azmi ve nazik mizacıyla çevresindekilerin daima saygı ve takdirini toplayan Esad Paşa, 1 Kasım 1952'de vefat etmiştir. Bu tez çalışmasında, çizilmiş olan çerçeveye ilişkin Türk Askeri Tarihi'nin en değerli kumandanlarından biri olan Mehmed Esad (Bülkat) Paşa'nın, 1862-1952 yılları arasındaki askeri ve idari hayatı ele alınmaya çalışılmıştır.

Mehmed Esad Pasha is a valuable commander who has made outstanding achievements in the battles and defenses of the Ottoman Empire in recent years. Esad Pasha, who played an important role both in the Balkan Wars and in the First World War, also made important contributions to the staff who carried out the National Struggle and founded the Republic, both as trainers and commanders. Although its name is not mentioned in the literature, it has been the subject of this study as one of the most valuable commanders of Turkish History. Born in Ioannina on October 18, 1862, Esad Pasha grew up in both the Ottoman and German military systems and learned German and French at a very good level. During the Ottoman-Greek War, Esad Pasha served in the Yanya Corps and showed great resistance as the Commander of the Yanya Corps in the Balkan Wars. On January 6, 1913, Esad Pasha was appointed as the Commander of the Third Corps in Tekirdağ. During the First World War, in the capacity of the Third Corps and Northern Group Commander at he Çanakkale Front, he fought to prevent the Allied states from passing through the strait and collided with Cevat Pasha and Mustafa Kemal Bey. Esad Pasha, who has appointed as the First Army Commander in November 1915, went to Germany during the war and made some investigations. In October 1917, the German Emperor Kayzer II. Wilhelm's visits to Istanbul and Çanakkale served as an advisor to him. Esad Pasha was appointed as the Commander of the Fifth Army in February 1918 and as the Commander of the Third Army in Batum in June 1918. He eventually became the General Inspector of the Second Army and retired on October 19, 1919. After his retirement, he served as the Minister of Navy for a short period of 15 days. The precious Turkish commander, who devoted his life to military service, education and state, was an example of the commanders around him and his successors as well as his struggles and superior achievements. Esad Pasha, who always received the respect and appreciations of his people with his knowledge, determination and kindness, passed away on November 1, 1952. In the thesis, the military and administrative life of Mehmed Esad (Bülkat) Pasha, who is one of the most valuable commanders of Turkish Military History, is tried to be discussed.