Rusya’nın Kafkasya politikası ve Azerbaycan ile ilişkileri

Abstract

Uluslararası politikada Kafkasya hala stratejik açıdan kendi önemini korumaktadır. Sovyetler Birliği`nin çöküşünden sonra Kafkasya`da bir güç boşluğu oluşmuştur. Batılı devletlerin alternatif enerji hatları aramakta olduğu bir dönemde BTC ve BTE gibi enerji hatlarının açılması ve bölgede Batı etkisinin yayılması ile Rusya`nın etkinliği azalmıştır. Fakat Rusya "Yakın Çevre" politikası kapsamında Kafkasya`ya büyük önem vermekte ve etki alanını kaybetmemek için savaşmaya bile hazır olduğunu açıkça göstermektedir. Gürcistan`la "5 günlük" savaş bunun tam bir örneği olarak gösterilebilir. Soğuk Savaş sonrası döneminde Rusya`nın "Yakın Çevre" politikası çerçevesinde geliştirilen Kafkasya politikası söylerken Rusya`nın Güney Kafkasya`da Sovyetler Birliğinin dağılması sonucu olarak bağımsızlığını ilan eden esas 3 devletle (Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan) ilişkileri ve Kuzey Kafkasya`ya yönelik iç politikası kast edilmektedir. Sovyetler Birliği`nin süper güç olmasından kaynaklanan özel durumun Rusya tarafından korunması, Avrasya`nın geçiş yolları üzerinde Rusya`nın geleneksel hakimiyetinin sürdürülmesi ve küresel bir strateji uygulanması çabası gösterilmektedir. Rusya`nın Güney Kafkasya cumhuriyetlerine yönelik temel baskı araçları olarak BDT, etnik çatışmalar, askeri üsler ve enerji boru hatları gösterilebilir. Bu bağlamda Rusya`nin Güney Kafkasya ülkeleriyle ilişkilerinin bu dört boyutu ele alınabilir. Rusya`nın Kuzey Kafkasya politikası ise "Çeçenistanlaştırma" olarak nitelendirilebilir. Bu çalışma Rusya`nın Kafkasya politikasını, özellikle Azerbaycan`la ilişkilerini anlamak açısından önem taşımaktadır. ÖZET Anahtar Kelimeler: Rusya, Kafkasya, Azerbaycan, Gürcistan,

In international politics, the Caucasus still maintains its strategic importance. After the collapse of the Soviet Union, a power gap emerged in the Caucasus. In a period when Western states were looking for alternative energy lines, the energy efficiency of BTC and BTE, as well as the spread of Western influence in the region, decreased the effectiveness of Russia. However, Russia attaches great importance to the Caucasus in the context of the "Near Abroad" policy and clearly shows that it is ready to fight to avoid losing its domain. The "5-day war" with Georgia can be shown as a complete example of this. Caucasus policy of Russia developed after the Cold War in the framework of Russia's "Near Abroad" policy consists of Russia`s relations with 3 independent states of the South Caucasus, Azerbaijan, Georgia and Armenia which gained their independence after the dissolution of the USSR and its domestic policy towards the North Caucasus autonomous states. Protection of the "superpower" status of the Soviet Union, continuation of the traditional hegemony over the Eurasian passages and pursuation of a global strategy are followed by the Russian Federation. CIS, ethnic conflicts, military bases and energy pipelines are the main means of pressure for Russia's South Caucasus republics. In this context, these four dimensions of Russia's relations with the South Caucasus countries can be addressed. And Russia's North Caucasus policy can be described as "Chechenization. This study is important for understanding the Caucasus policy of Russia, especially its relations with Azerbaijan until Ilham Aliyev period. ABSTRACT Keywords: Russia, the Caucasus, Azerbaijan, Georgia, Armenia.