Ebu Hayyân et-tevhîdî ve el-imtâ’ve’l-muânese adlı eseri

Abstract

Ebû Hayyân et-Tevhîdî'nin el-'İmtâ' ve'l-muânese adlı eseri, hicri IV. yüzyıla ait bir eserdir. Eser, Ebû Hayyân et-Tevhîdî'nin Bağdat veziri İbn Sa'dân ile yaptığı kırk gecelik edebî ve felsefî sohbetlerinden oluşmaktadır. Ancak bu eser, edebî açıdan zengin olmasına rağmen yalnızca felsefî yönüyle ünlenmiştir. Bu çalışmamızda, Ebû Hayyân et-Tevhîdî ve adı geçen eseri incelenmiştir. Tez üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, Ebû Hayyân et-Tevhîdî'nin hayatı, eğitim süreci, hocaları, dönemi içerisinde karşılaştığı vezirlerle olan ilişkileri, mesleği ve vefatını kapsamakla beraber, zındıklık ithamı ve yaşadığı buhran yüzünden kitaplarını yakma meselesi de ele alınmıştır. İkinci bölümde ise, IV. Yüzyıl Bağdat'ının ilmî, fikrî birikimini; dil, edebiyat ve sanat alanındaki gelişmeleri günümüze aktaran el-'İmtâ' ve'l-muânese eserinin içerdiği konular ele alınmıştır. Kırk ayrı konusu olan eserin içerdiği konular; edebî, felsefî, dinî, siyâsî ve diğer konular olmak üzere beş başlık altında sınıflandırılmıştır. Üçüncü bölümde ise eserin üslûbu dikkate alınarak, eserde kullanılan edebî sanatlar ve örnekleri incelenmiştir.

Abu Hayyan al-Tawhidi has written his book 'al-'İmta' ve'l-Muanese' in the 4th century Hijri. This book is an important source for today due to his transfer of the scientific and intellectual accumulation of that period, developments in language, literature and art, the changes in social, political and moral. In this study, it was examined Abu Hayyan al-Tawhidi and his books al-İmta ve'l-Muanese. The thesis consists of three main chapters. The first chapter is explaining about, Abu Hayyan al-Tawhidi life, education period, his teachers and the ministers that he met during his life period, his job, the issue of accusation as a heretic and the issue of burning his books due to the depression and death. The second chapter about topiks with al-İmta ve'l-Muanese. This book is transfers of scientific, intellectual accumulation, language, literature and art company developments to IV. century Baghdad. Also, has a forty separate subject. It is classified under five headings as literary, philosophical, religious, political and other subjects. The third chapter abaout considering the style of the work examined the literary arts and their examples used in the work.