19. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı toplumunda servet unsurları ve giyim kuşam kültürü : Manisa örneği

Abstract

İnsanların hayatta kalma mücadeleleri ve tüketme arzusu var olduklarından bu yana devam etmiş ve devam etmektedir. Bu nedenle ki, başlangıçta insanların hayata dair tercihlerini temel ihtiyaçlarını karşılamak adına yaptıkları seçimler doğrultusunda gerçekleştirmişlerdir. Bu tercihler zamanla ihtiyaçtan ziyade yerini lüks kabul edilebilecek tüketim alışkanlıkları ve moda anlayışı çerçevesinde şekillenmiştir. Bu bağlamda,1800-1850 yılları çerçevesinde Manisa'da analiz edilen 141 adet tereke defterinden hareketle Müslüman-gayrimüslim, kadın-erkek arasındaki kıyaslama ile bir yandan devam eden değişmeyen gündelik hayata dair unsurlar, giyim-kuşam ve serveti oluşturan etkenler ile bir yandan da bunlarda meydana gelen değişimler çalışmamızda sorgulanmaya değer alanları ihtiva etmektedir. Araştırmamızın yapı taşı olan tereke defterlerinin zengin içeriği nedeniyle servet analizi ve giyim-kuşam kültürü ile sınırlandırılan bu çalışma sahası özellikle de son yıllarda pek çok sosyal bilimcinin dikkatini çekmektedir. Vefat eden kimselerin geride bıraktığı her türlü menkul ve gayrimenkul unsurların dökümünü içeren tereke defterleri, içerdiği bu unsurlara ek olarak, birçok veri elde edilebilir olduğu bilinmektedir. Ev eşyaları, mutfak araç-gereçleri, kitaplar, gıda, kumaşlar vs. tereke defterlerinin analizi yapılabilecek muhtevası arasında yer almaktadır. Ancak, kapsamı geniş olacağından bu başlıklar çalışmamıza dâhil edilmemiştir. Batılılaşma veya modernleşme kavramlarının şehzadeler şehri Manisa'da, Osmanlı toplumunda kendine ne zaman yer bulduğu sorusu ise, analiz edilen tereke defterlerinden hareketle gelenekselliğin 19. Yüzyılın ortalarına kadar devam ettiği ve bu süreçte yavaş yavaş değişimlerin başlandığı yönündedir. Değişimin bir anda gerçekleşmediği ve geleneksellik ile modernliğin bir arada olduğu bir gerçektir.

Master Degree PhD People's struggle for survival and desire to consume has continued since they existed and it's still continue. Therefore, people initially made their choices about life in order to meet their basic needs. These preferences have been shaped in the context of consumption habits and fashion which can be considered as luxury rather than necessity over time. In this context, the comparisons and the changes that based on the 141 tereke registers analyzed in Manisa during the 1850s between the Muslim-non-Muslim women and the factors related to the daily life such as the clothing and wealth and the changes that have occurred on them constitute areas for questioning in our study. This study area, which is limited to wealth analysis and clothing-culture culture due to the rich content of tereke books as the building block of our research, has attracted the attention of many social scientists especially in recent years. It is known that many data are available in the tereke books in addition to items which contain theof all kinds of movable property and real estate elements left behind by dead people. Household items, kitchen utensils, books, food, fabrics, etc. are among the content that can be analyzed in the tereke books. When it come to the questions of when the concepts of westernization or modernization were found in Manisa and when westernization or modernization include in Ottoman society, in the sense of analyzed tereke books it was determined that the tradition continued until the middle of the 19th century and the changes started gradually in this process. It is a fact that change does not immediately happen and traditionalism and modernity are coexist.