Bosna-Hersek’te dönüş göçü

Abstract

1992-1995 yılları arasındaki Bosna Savaşını sonlandıran ve savaşan taraflarca imzalanan Dayton Barış Antlaşmasından sonra, savaş zamanı ülkelerinden dışarıya göç etmiş olan Bosnalı mültecilerin ülkelerine geri dönmelerini konu alan "Bosna-Hersek'te Dönüş Göçü" adlı bu tez, ulusal ve uluslararası politika belirleyicilerinin Bosna-Hersek'teki mülteci geri dönüşü üzerindeki etkilerini analiz etmeyi ve uzun vadede sürdürülebilir geri dönüşü uygulamaya koymadaki sorunları incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma üç bölümde yapılandırılmıştır. Birinci bölümde, dönüş göçünün kavramsal çerçevesi çizilmiş, teorik kısım dönüş göçüne yönelik teorik yaklaşımlar üzerinden değerlendirilmiştir. İkinci bölümde kısaca Bosna Savaşı anlatılmış, savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması, Bosnalı mültecilere evlerine geri dönüş hakkı veren bölümünün yanında Bosna'da kurduğu yapıya dair sorunlu bölümleri ile birlikte ele alınmıştır. Son bölümde ise, Bosna-Hersek'te dönüş göçü ayrıntılarıyla incelenmiştir. Mültecilerin ülkelerine geri dönüş kararlarını etkileyen faktörler, geri dönenlerin Bosna-Hersek'te yaşadığı sorunlar ve bu sorunların çözümüne yönelik ulusal ve uluslararası çaptaki faaliyetlere yer verilmiştir. Yerel otoritelerin ve uluslararası toplumun bu konuda yaptığı çalışmalar anlatılmış, yıllara göre sayılarla dönüş göçü irdelenmiştir. Çalışmada nitel analiz yöntemi kullanılmış, Bosna-Hersek'e geri dönenlerin nüfusları söz konusu olduğunda nicel verilerden yararlanılmıştır. Bosna-Hersek'e geri dönen Bosnalıların sayısı yıllar içinde dalgalanmalar yaşamıştır. Dönüş göçü hem ülke dışındaki hem de ülke içindeki süreçlerden etkilenmiştir. Gelinen noktada savaş zamanı yurtdışına çıkan Bosnalıların çoğunun geri döndüğü görülmektedir. Ancak halen Bosna-Hersek'te geri dönenlerin sorunları başta olmak üzere dönüş göçü ile ilgili çözülmesi gereken sorunlar mevcuttur. Bu sorunların çözümü için ilgili taraflar ortak paydada birleşmelidir. Sonuç itibariyle Bosna-Hersek'te dönüş göçü ile ilgili var olan sorunlarda, konuyla ilgili tüm yerel ve uluslararası aktörler birlikte karar alıp birlikte hareket etmelidir. Böylece bu tutum, Bosna-Hersek'te dönüş göçü sürecindeki sorunların çözümüne katkıda bulunacak ve benzer durumlara örnek teşkil edecektir.

This thesis titled "Return Migration in Bosnia and Herzegovina" which studies the return of the Bosnian refugee who left their country in wartime after the Dayton Peace Agreement signed by the parties and ended the Bosnian War between 1992-1995, aims to analyse the impact of national and international policy-making on the patterns of refugee return in Bosnia and Herzegovina and examine the problems of making imposed returns sustainable in the long term. The study was structured in three sections. In the first section the conceptual framework of return migration was described and the theoretical aspect was evaluated in terms of theoretical approaches to return migration. In the second section the Bosnian War briefly was described, Dayton Peace Agreement that ended war, was explained with the problematic sections on the structure it established in Bosnia as well as the section of the Bosnian refugees' rights of return to home. In the last section the return migration in Bosnia and Herzegovina was examined in detail. The factors that affecting the refugees' return decides to their countries, the problems of the returnees in Bosnia and Herzegovina and the national and international activities intended for solving these problems were mentioned. The studies of local authorities and the international community on this subject were explained and return migration with numbers over the years was examined. Qualitative analysis methods were used in the study, however in cases when the populations of returnees to Bosnia and Herzegovina were of concern, quantitative data was used. The number of Bosnian that returning to Bosnia and Herzegovina was experienced fluctuations over the years. Return migration was influenced by processes both within and outside the country. At present, it is seen that most of the Bosnians who left country in the wartime returned. However, there are still problems need to be solved about the return migration, especially the problems of the returnees in Bosnia and Herzegovina. In order to solve these problems, the parties should find a common denominator. As a result, all local and international actors should decide and act together in the problems related to return migration in Bosnia and Herzegovina. In this way, this attitude will contribute to the solution of problems in the return migration process in Bosnia and Herzegovina and it will be an example for similar cases.