Tuhfetü’l-mülûk ve’s-selâtin : giriş-inceleme-metin-dizin, 1. cilt

Abstract

İnsanlar, tüm çağlarda hayatlarını sürdürebilmek için hayvanlardan yemek, taşıma, korunma, ulaşım, avcılık gibi pek çok alanda faydalanmışlardır. Bu sebeple hayvanların bakımı da bir ilim halini almış ve böylelikle baytarlık ilmi doğmuştur. Türk kültüründe de baytarlık ve baytarnâmeler ilgi görmüş, Türk âlimlerinin çalışmaları yanında farklı dillerden dilimize tercümeler yapılarak da bu alanda gelişmeye önem verilmiştir. Çalışmış olduğumuz "Tuhfetü'l-mülûk ve's-selâtin" adlı eser, "Emir Hācip ʿÂşıḳ Tḭmur'un "ʿUmdetü'l-mülūk" adlı eserinin, Sultan I. Ahmet'in (1603-1617) emriyle Türkçeye çevrilmiş hâlidir. Eserin mütercimi bilinmemektedir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Tıp ve Baytarlık eserlerindeki (1772-H.415) bu kitabın başka bir nüshası tespit edilememiştir. Eser "baytarnâme", "fürûsiyyet" ve "avcılık" olmak üzere üç kısımda tertip edilmiştir. Bu kısımlar, çeşitli bâblar ile kendi içinde de sınıflandırılmış ve böylelikle ilgili başlıklar detaylandırılmıştır. Eserin diğer baytarnâmelerden farklılığı ise çeşitli minyatürlerle desteklenmiş olmasıdır. Çalıştığımız eserin içinde irili ufaklı 164 Osmanlı minyatürü ve müzehhep iki serlevha bulunmaktadır. Eser bu yönüyle Osmanlı kültüründeki minyatür sanatının ilmî eserlerdeki kullanımını örneklendirmekte ve ait olduğunu döneme ait minyatürlerin günümüze aktarılmasında önemli yer tutmaktadır.

People have benefited in many areas such as food, transport, hunting, protection from animals to survive in all ages. Therefore, care of animals has become a science and thus, veterinary science has occured. Scientists trained in this branch ans these scientists have made their information permanent, they wrote Works to pass on to future generations. These studies have attiracted attention in Turkish culture, in addition to there studies translation from different language is given importance for development. This work we worked (Tuhfetü'l Mülûk ve's-selâtin ) is created by the translation of Emir Hācip ʿÂşıḳ Tḭmur's "Umdetü'l-mülūk" which is translated into Turkish by Sultan I. Ahmet's order. The translation of the work is unknown. No other pages could be indetified in the medical books in the Topkapı Palace library(1772-H.415). This book is organised in there sections: veterinary, horse riding and hunting. These parts are classified within themselves and the related titles are detailed. What makes the book different from other Works is that it is supported with various miniatures. There are 164 Ottoman miniatures in the book. For this reason the book examplities the use of miniature art in the Ottoman period, and it has an important place to transfer the miniatures of the period to our day.