Tüketim eğilimleri bağlamında değişen dinsellik : İstanbul örneği

Abstract

Küreselleşmenin ana dinamiklerinden biri liberal ekonomidir. Liberal ekonomi küreselleşmenin şekillenmesinde önemli bir yer tutar. 19. yüzyılda Batıda yükselen piyasa ekonomisi beraberinde siyasal ve kültürel alanda değişimleri getirmiştir. Kültürel alandaki bu değişim din, insan ve evren tasavvurunu da değişime uğratmıştır. Kapitalist dünya düzeni yeni bir üretim ve tüketim kültürü oluşturmuştur. Modern dönemde tüketim, emeğin sonucu bir süreç olarak değil, mucize gibi yaşanır. Tüketim yoluyla bireyler gerçeklerden soyutlanıp büyülü bir atmosfere adım atarak dünyayla olan ilişkilerinden soyutlanmıştır. Böylece tüketim bireyin gündelik hayatı üzerinde bir etkinlik kurmaktadır. Bu durumdan dindar bireyler de etkilenmektedir. Dindarlığın toplumsal görünümü olan dinsellik biçimleri tüketim ile birlikte şekillenmektedir. Tüketim kültürüyle birlikte dinsellik, geçmişte özdeşlemiş olduğu gelenekten giderek farklılaşmaktadır. Türkiye serbest piyasa ekonomisiyle, Batıyla bütünleşmiş bireylerin yanında Türk Müslümanlığını da dönüştürmüştür. Giyim-kuşamda yeni tarzlar, eğlence ve tatil mekânlarındaki seçimler, medya sektöründe ve yeme-içme mekânlarında Müslüman bireyler kendilerine yeni söylem ve davranış kalıpları geliştirmişlerdir. Özellikle kent merkezlerinde yaşayan bireyler daha fazla tüketimin bu dönüştürücü etkisi altında kalmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, kendilerini dindar olarak tanımlayan bireylerin tüketim eğilimleri bağlamında dinselliğin değişen (giderek dünyevileşen) boyutu arasındaki ilişkiyi açıklamaktır. Çalışma İstanbul'da kendini dindar olarak tanımlayan bireyler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında basit tesadüfi örnekleme tekniğiyle 250 kişiyle yüz yüze anket gerçekleştirilmiştir. Dinselliği tüketim bağlamında ele alan bu çalışma sonucunda, bireylerin tüketim kültüründen etkilendikleri, savurgan tüketim yaptıkları ve hatta tüketim yaparken dini unsurları barındıran tüketim ürünlerini daha çok tercih ettikleri sonucuna ulaşılmıştır.

One of the main dynamics of globalization is the liberal economy. Liberal economy has an important place in shaping globalization. The emerging market economy in the West in the 19th century brought political and cultural changes. This change in the cultural field has also changed the concept of religion, human and universe. The capitalist world order has created a new production and consumption culture. In the modern period, consumption can be experienced not as a process but as a miracle. Through consumption, individuals are abstracted from the realities and separated from their relations with the world by stepping into a magical atmosphere. Thus, consumption creates an activity on the daily life of the individual. Religious individuals are also affected by this situation. The religious forms of religiousness are shaped by consumption. With the culture of consumption, religiousness is increasingly different from the tradition it has identified in the past. Instead we look at the process of globalization and its effects on Turkey, among individuals with the West has been integrated into the Turkish Islam. The new styles in clothing, the choices in entertainment and holiday venues, the Muslim people in the media sector and in the eating and drinking areas have developed new patterns of discourse and behavior. Especially people living in urban centers remain under this transformative effect of more consumption. The aim of this study is to explain the relationship between religiosity and the changing dimension of consumption trends of individuals who define themselves as devout. The study was carried out on individuals who define themselves as religious in Istanbul. Within the scope of the study, a face-to-face survey with 250 people was conducted using simple random sampling technique. As a result of this study, it was concluded that individuals were influenced by consumption culture, they made extravagant consumption and even they preferred consuming products that contain religious elements while they were consuming